Ο Μπλερ σε ρόλο... Λόρενς της νέας Αραβίας!

Ζήλεψε τη δόξα του Τσόρτσιλ, θέλησε να αναμετρηθεί με την ιστορία της Θάτσερ και τώρα φιλοδοξεί να συγκριθεί με άλλον έναν συμπατριώτη του, τον Τ.Ε. Λόρενς, το γνωστό Λόρενς της Αραβίας.Ομως, όσο δύσκολο είναι να φανταστεί κανείς τον Τόνι Μπλερ, ντυμένο Αραβα, να τονώνει τον αραβικό εθνικισμό συνενώνοντας τις αραβικές φυλές εναντίον της οθωμανικής κατοχής, όπως είχε κάνει ο τότε απεσταλμένος της Βρετανικής Αυτοκρατορίας, τόσο δύσκολο είναι να βρει στην Ιστορία αναλογίες που θα επέτρεπαν στο σημερινό απεσταλμένο του «κουαρτέτου» να ελπίζει σε επιτυχή έκβαση της αποστολής του.Αν μέχρι πριν από μερικά χρόνια το Μεσανατολικό αφορούσε την υπόθεση της Παλαιστίνης, ο ιδιοσυγκρασιακός «πόλεμος κατά της τρομοκρατίας» της σημερινής υπερδύναμης και των προσαρτημάτων της έχει διευρύνει τον όρο, τόσο γεωγραφικά όσο και εννοιολογικά, έτσι ώστε η σύγκρουση Παλαιστινίων - Ισραηλινών να αποτελεί πλέον μικρό, ενίοτε προσχηματικό, τμήμα. Για τον αραβικό και τον ευρύτερο μουσουλμανικό κόσμο, τη συμβολική θέση του Παλαιστινιακού έχει πλέον πάρει ο πόλεμος στο Ιράκ που δίνει στο Μεσανατολικό μια διεσταλμένη διάσταση σύγκρουσης ανάμεσα στον αραβικό - μουσουλμανικό κόσμο και τη «σταυροφορική» Δύση. Οσο σημαντική και αν παραμένει η «Αλ Κουντς», η Ιερουσαλήμ, ο πόλεμος στο Ιράκ έχει, σε μεγάλο βαθμό, αντικαταστήσει το Παλαιστινιακό ως συμβολικό πόλο αναφοράς της δυσφορίας των Αράβων απέναντι στα φιλικά προς τη Δύση καθεστώτα των αραβικών χωρών, αλλά και της δυσφορίας της «Ούμα», της παγκόσμιας μουσουλμανικής κοινότητας, απέναντι στον πολιτισμικό νεο-ιμπεριαλισμό της Δύσης. Η σημασία του Παλαιστινιακού δεν μειώθηκε, όμως γύρω του δημιουργήθηκαν νέες εστίες και στο παιχνίδι μπήκαν νέοι παίκτες.Ο βασικός παίκτης που προσκλήθηκε στο παιχνίδι από την πολιτική της Ουάσιγκτον είναι το Ιράν. Η εισβολή στο Ιράκ τού χάρισε μέσα σε λιγότερο από τρία χρόνια ευρύτερη και συνεχώς αυξανόμενη επιρροή στην αραβική Μέση Ανατολή, που τείνει να υποσκελίσει τον παραδοσιακό ρυθμιστικό ρόλο της Σαουδικής Αραβίας και της Αιγύπτου, σπάζοντας ακόμη και παραδοσιακές διαχωριστικές γραμμές, όπως αυτές ανάμεσα σε Αραβες και Πέρσες ή σε σουνίτες και σιίτες. Εξω από το Ιράκ, όπου η Τεχεράνη κρατά πλέον τα περισσότερα κλειδιά των εξελίξεων, το Ιράν δοκιμάζει ήδη με επιτυχία τα αντικλείδια του στο Παλαιστινιακό, αποκτώντας προσβάσεις και ερείσματα που ήταν αδιανόητα πριν από την αμερικανική περιπέτεια του Ιράκ.Ο περσινός αυτοκαταστροφικός πόλεμος του Ισραήλ (και των ΗΠΑ) στον Λίβανο ενίσχυσε τη σιιτική Χεζμπολάχ και τις ιρανικές επιρροές της τόσο ως εσωτερική πολιτική δύναμη όσο και ως το σημαντικότερο σύμβολο της πρώτης νίκης των Αράβων απέναντι στο Ισραήλ. Παλαιστινιακοί προσφυγικοί καταυλισμοί εκπορθούνται για πρώτη φορά από ιρανικής επιρροής παλαιστινιακές οργανώσεις, κάτι αδιανόητο πριν από μερικά χρόνια. Στα παλαιστινιακά εδάφη, η «εμπνευσμένη» αυτοκτονία των δυτικών «δημοκρατικών αρχών» με τον αποκλεισμό και την τιμωρία του παλαιστινιακού λαού, επειδή ψήφισε -με τις δυτικές δημοκρατικές διαδικασίες- κυβέρνηση μη αρεστή στους ιεροκήρυκες-αποκλειστικούς αντιπροσώπους της δημοκρατίας, ωθεί σταδιακά τη Χαμάς προς την ιρανική επιρροή. Και η αιωρούμενη απειλή χρήσης στρατιωτικής βίας κατά του Ιράν, όπως θα ήθελε ο Αμερικανός αντιπρόεδρος Ντικ Τσένι, σε αντιδιαστολή με τη συνεργασία της Ουάσιγκτον με αραβικά καθεστώτα όπως αυτό της Σαουδικής Αραβίας, προσδίδει επιπλέον αντιστασιακές περγαμηνές και νομιμοποίηση της Τεχεράνης στον αραβικό κόσμο. Ακόμη και το υπόδειγμα, σύμφωνα με την Ουάσιγκτον, «δημοκρατικής μουσουλμανικής χώρας», η Τουρκία, οδηγείται σε προσέγγιση με το Ιράν λόγω της κοινής δυσφορίας απέναντι στο ιρακινό Κουρδιστάν.Ως ένα είδος «μετεωρολογικού δελτίου» για το προς τα πού φυσά ο άνεμος μπορεί να θεωρηθεί η έκκληση για συνεργασία ενός ενδοϊσλαμικού εχθρού της Τεχεράνης. Στο μήνυμά του, που μεταδόθηκε την περασμένη Πέμπτη («Ελευθεροτυπία», 6/7/2007), ο δεύτερος στην ιεραρχία της Αλ Κάιντα, Αϊμάν αλ Ζαουάχρι, μιλά για δεύτερη φορά μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα για την ανάγκη συνεργασίας ανάμεσα σε σουνίτες και σιίτες απέναντι στα δυτικά συμφέροντα και, κυρίως, εναντίον των αραβικών καθεστώτων, όπως αυτό της Σαουδικής Αραβίας και της Αιγύπτου, τα οποία χαρακτηρίζει «χωροφύλακες των ΗΠΑ».Κρίνοντας εκ του αποτελέσματος, θα μπορούσε κανείς να κάνει ένα -ομολογουμένως τεράστιο- λογικό άλμα. Να πρωτοτυπήσει υποθέτοντας ότι στην Ουάσιγκτον του Ντικ Τσένι και του Τζορτζ Μπους υπάρχει κάποια ευφυΐα που κρατείται καλά κρυμμένη ως ύψιστο κρατικό απόρρητο. Οτι η μετά την 11η Σεπτεμβρίου αμερικανική πολιτική δεν καθορίζεται από άτακτους σπασμούς ιδεολογικών δογμάτων και εμμονών, αλλά εντάσσεται σε κάποια υψηλή στρατηγική, τμήμα της οποίας είναι η διαμόρφωση του διεθνούς πεδίου αντιπαράθεσης.Μια τέτοια απόρρητη ευφυΐα θα μπορούσε να θεωρήσει ότι ένας αντίπαλος πόλος συσπειρωμένος γύρω από μια κρατική οντότητα, όσο εχθρική και αν είναι αυτή, είναι περισσότερο δεκτικός αντιμετώπισης με τα παραδοσιακά πολιτικά, διπλωματικά και στρατιωτικά όπλα απ' ό,τι κάποιες νεφελώδεις «μη κρατικές οντότητες» τύπου αλ Κάιντα. Ενας τέτοιος στρατηγικός στόχος μείωσης της «ασυμμετρίας» θα μπορούσε να δικαιολογήσει ως τακτικούς ελιγμούς ακόμη και φαινομενικά αφελείς και αντιπαραγωγικές κινήσεις αποδυνάμωσης και απονομιμοποίησης εν δυνάμει συμμάχων με παράλληλη ενίσχυση αντιπάλων, «καίγοντας» τους πρώτους με σκανδαλώδη παροχή βοήθειας και προικίζοντας τους δεύτερους με νομιμοποιητικές αντιστασιακές περγαμηνές. Παράδειγμα, η παροχή βοήθειας από τις ΗΠΑ και το Ισραήλ προς τον Μαχμούντ Αμπάς και ο μαχητικός αποκλεισμός της Χαμάς, ίσως και η καταδίκη και κράτηση ώς τώρα στις ισραηλινές φυλακές της μοναδικής παλαιστινιακής προσωπικότητας που θα μπορούσε να ενώσει τους Παλαιστινίους σε μια κεντρώα συνισταμένη, του ηγέτη της Φατάχ στη Δυτική Οχθη, Μαρουάν Μπαργούθι.Η τελευταία επίδειξη του μυστικού όπλου της ευφυΐας από την πλευρά της Δύσης έγινε κατά τη διάρκεια του πρώτου Πολέμου του Κόλπου στις αρχές της δεκαετίας του 1990, όταν το Ισραήλ αρνήθηκε -ή συγκρατήθηκε- να απαντήσει στους πυραύλους Σκουντ που εξαπέλυε εναντίον του ο Σαντάμ Χουσεΐν, στερώντας του μια σημαντική προπαγανδιστική νίκη. Πριν από έναν χρόνο, στον Λίβανο, αποφάσισε να κρύψει για τα καλά την κατοχή ενός τέτοιου μυστικού όπλου, κάνοντας το αντίθετο όταν η Χεζμπολάχ εξαπέλυσε μερικές ρουκέτες.Αν έτσι έχουν τα πράγματα, θα πρέπει κανείς να παραδεχθεί ότι οι ΗΠΑ και το Ισραήλ επιδεικνύουν εξαιρετική αποτελεσματικότητα στη φύλαξη των κρατικών τους απορρήτων.