ΣΧΕΣΕΙΣ ΗΠΑ - ΡΩΣΙΑΣ Ενας νέος Ψυχρός Πόλεμος

Τα περί νέου Ψυχρού Πολέμου όρμησαν πριν από μία εβδομάδα στην επικαιρότητα, όταν ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν, στήνοντας το σκηνικό για τη σύνοδο του G8 στο Χάιλιγκενταμ, απείλησε να στοχοποιήσει εγκαταστάσεις στην Ευρώπη αν οι ΗΠΑ αναπτύξουν στην Πολωνία και την Τσεχία το σχεδιαζόμενο αντιπυραυλικό τους σύστημα.
Μέχρι εκείνη τη στιγμή, οι όποιοι ψίθυροι περί Ψυχρού Πολέμου, που είχε προκαλέσει η αμερικανική προσπάθεια άλωσης του ρωσικού «εγγύς εξωτερικού», δηλαδή χωρών της πρώην ΕΣΣΔ, από φιλοαμερικανικά καθεστώτα και οι βυζαντινισμοί γύρω από τους δρόμους μεταφοράς υδρογονανθράκων εμφανίζονταν δειλά και σποραδικά. Εξαίρεση η σχετική έξαρση που είχε προκαλέσει πάλι η κίνηση της Ρωσίας να διακόψει για λίγο την παροχή φυσικού αερίου λόγω της διένεξής της με την Ουκρανία. Για τα πρωτοσέλιδα της Δύσης, φαίνεται ότι τη στρόφιγγα του Ψυχρού Πολέμου μπορεί να ανοιγοκλείσει μόνο η Μόσχα.Οπως ο χορός, εκτός από το ζεϊμπέκικο, χρειάζεται τουλάχιστον δύο, το λιγότερο δύο πλευρές χρειάζεται και ένας Ψυχρός ή Θερμός Πόλεμος. Και όπως η είσοδος ενός άλλου χορευτή στο βαρύ μοναχικό ζεϊμπέκικο μπορεί να βγάλει τα μαχαίρια, έτσι και η επιστροφή της Ρωσίας στην πίστα δίπλα στις ΗΠΑ, με όσους χτυπάνε παλαμάκια να ξαναμοιράζονται, βγάζει τους πυραύλους και τους αντι-πυραύλους. Διότι το αμερικανικό αντιπυραυλικό σύστημα δεν είναι τίποτα περισσότερο από ένα εργαλείο πολιτικής πίεσης που παίζει περιφερειακό ρόλο στην ουσία της διένεξης. Μιας διένεξης που ξεκινά από την ανάκαμψη της Ρωσίας και τη διεκδίκηση εκ μέρους της του φυσικού της ρόλου στη διεθνή σκηνή και από την προσπάθεια των ΗΠΑ να διατηρήσουν την παντοκρατορία, τη γεύση της οποίας άρχισαν να δοκιμάζουν μετά την κατάρρευση της ΕΣΣΔ.Αποτυγχάνοντας, κυρίως λόγω μιας εμμονικής αυτοκαταστροφικής πολιτικής στο Ιράκ και μιας εξίσου εμμονικής άρνησης αναγνώρισης της διεθνούς πραγματικότητας, να διαμορφώσει το διεθνές περιβάλλον στα μέτρα της, η Ουάσιγκτον προσπαθεί τώρα να ανακόψει την εκ νέου ανάδυση ενός δεύτερου πόλου, καταφεύγοντας σε συνταγές που θεωρεί ότι έχουν πετύχει στο παρελθόν.Οι απόψεις των επιτελών της κυβέρνησης Μπους, σε ό,τι αφορά τη Ρωσία, διαμορφώθηκαν μέσα στο κλίμα ευφορίας για την «ιστορική νίκη» των ΗΠΑ απέναντι στην ΕΣΣΔ. Επικράτησε η σχολή που θεωρεί ότι κυρίαρχο ρόλο στην κατάρρευση του αντίπαλου πόλου έπαιξε η στρατηγική της προεδρίας Ρίγκαν, ότι η προώθηση της υπόθεσης των πυραύλων «Πέρσινγκ» και «Κρουζ» στην Ευρώπη αλλά και η φούσκα του «Πολέμου των Αστρων» ανάγκασαν την ΕΣΣΔ να μπει σε ένα παιχνίδι εξισορρόπησης το οποίο δεν μπορούσε να αντέξει με αποτέλεσμα να καταρρεύσει από την εξάντληση.Αφού έκανε ό,τι μπορούσε για να διευκολύνει την ανάκαμψη της Ρωσίας με τη μονομανία του «Πολέμου κατά της Τρομοκρατίας», η Ουάσιγκτον αιφνιδιάστηκε με την ανάδυσή της την ώρα που εκείνη κοίταζε αλλού. Η καταφυγή στην παλιά «δοκιμασμένη» συνταγή ήταν σχεδόν αντανακλαστική. Ομως η σημερινή Ρωσία δεν είναι η τότε ήδη παραπαίουσα ΕΣΣΔ. Η δυναμική της είναι ανοδική. Ούτε οι ΗΠΑ είναι αυτές της δεκαετίας του '80. Σήμερα η κατάστασή τους θυμίζει εν μέρει εκείνη της τότε ΕΣΣΔ, με την αφαίμαξη που προκαλεί ο πόλεμος στο Ιράκ και το Αφγανιστάν και την απώλεια ηθικών, διπλωματικών και οικονομικών ερεισμάτων σε διεθνές επίπεδο. Επιπλέον, η επαναστατικά αρτηριοσκληρωτική λογική της κυβέρνησης Μπους επιταχύνει, αντί να επιβραδύνει, την παρακμή.Ακόμα και αν οι προθέσεις της Ουάσιγκτον είναι ειλικρινείς και αν όντως στόχος του αντιπυραυλικού συστήματος δεν είναι η Μόσχα, αλλά χώρες όπως η Βόρεια Κορέα και το Ιράκ, θα μπορούσε να υποστηριχθεί ότι η Ουάσιγκτον φέρνει σήμερα τον εαυτό της στη θέση που πιστεύει ότι είχε φέρει την ΕΣΣΔ κάποτε. Αναγκάζεται δηλαδή σε εξαιρετικά δυσανάλογες επενδύσεις σε όλα τα επίπεδα προκειμένου να αντιμετωπίσει αντιπάλους που είναι σε θέση να απορροφήσουν πολύ πιο εύκολα το κόστος προβολής ενός «μπαμπούλα», τόσο γιατί αυτό είναι ασυγκρίτως μικρότερο όσο και επειδή οι δικές τους κοινωνίες έχουν διαφορετική μορφή και μεγαλύτερη απορροφητικότητα.Η Ρωσία κατηγορεί τις ΗΠΑ ότι εισάγουν μια λογική νέου Ψυχρού Πολέμου. Κάτι που δεν φαίνεται να ενοχλεί ιδιαιτέρως τη Μόσχα, καθώς μια τέτοια λογική την αναγορεύει σχεδόν αυτονόητα και τυπικά σε έναν δεύτερο πόλο στο διεθνές επίπεδο, συνεχίζοντάς την, σχεδόν αυτόβουλη, αποδόμηση του πρώτου.