Τα «παιδιά από το Σικάγο», το σοκ και οι εκλογές στις ΗΠΑ

Η φράση «παραλάβαμε χάος» δύσκολα ακούγεται από τα χείλη μη τριτοκοσμικών πολιτικών. Ομως, αν κάποιος δικαιούται να τη χρησιμοποιήσει, αυτός είναι ο νικητής των προεδρικών εκλογών της επόμενης εβδομάδας στις ΗΠΑ, όποιος και αν είναι. Το αν θα το κάνει είναι μια άλλη ιστορία, όπως και το κατά πόσο θα θελήσει ή θα μπορέσει να το εκμεταλλευτεί δημιουργικά.

Σε μια διαδικασία που περιγράφει γλαφυρότατα η Ναόμι Κλάιν στο βιβλίο της «Το Δόγμα του Σοκ» μιλώντας για την «άνοδο του καπιταλισμού των καταστροφών», το σοκ που προκάλεσε στην αμερικανική κοινωνία η επίθεση της 11ης Σεπτεμβρίου επέτρεψε την ανεμπόδιστη επέλαση και την ολοκληρωτική κατάληψη των ΗΠΑ από τα «παιδιά από το Σικάγο», τους επιγόνους τους και τις παραφυάδες τους, με τον ίδιο τρόπο που στο παρελθόν είχαν καταφέρει να εισβάλουν καταστροφικά στις κοινωνίες της Λατινικής Αμερικής και ειδικά στη Χιλή του Πινοσέτ. Αν και ουδέποτε απούσα από τη διαμόρφωση της αμερικανικής πολιτικής και οικονομικής σκηνής κατά τις τελευταίες δεκαετίες, η ομάδα, που είχε ως «γκουρού» τον καθηγητή του Πανεπιστημίου του Σικάγου, Μίλτον Φρίντμαν, δεν θα μπορούσε ποτέ να εφαρμόσει πλήρως τις ιδέες της για την πλήρη ελευθερία της αγοράς, δεν θα μπορούσε να πετύχει ακόμα και την ιδιωτικοποίηση του πολέμου και της εσωτερικής ασφάλειας των ΗΠΑ, αν δεν είχε βρει γόνιμο έδαφος στο «σάστισμα» μιας κοινωνίας ύστερα από ένα καταστροφικό γεγονός που, καλώς ή κακώς, ανέτρεπε ένα ολόκληρο περιβάλλον βεβαιοτήτων και πεποιθήσεων. Δεν θα μπορούσε να προχωρήσει στην ιδιωτικοποίηση του σχολικού συστήματος στη Νέα Ορλεάνη, την κατάργηση τού, έστω και ασθενούς, συστήματος κοινωνικής πρόνοιας και στέγασης αν δεν είχε την «ευκαιρία» που της έδωσε μια άλλη καταστροφή και το σοκ που προκάλεσε, αυτή του τυφώνα «Κατρίνα». Ο ίδιος ο Μίλτον Φρίντμαν, 93 ετών τότε, περιέγραψε συνοπτικά τη λογική του σοκ, επισημαίνοντας ότι έπειτα από μια καταστροφή η κυβέρνηση έχει ένα περιθώριο «έξι ώς εννέα μηνών μέσα στους οποίους πρέπει να επιτύχει μεγάλες αλλαγές. Αν δεν αρπάξει την ευκαιρία να ενεργήσει αποφασιστικά μέσα στην περίοδο αυτή, δεν θα έχει άλλη τέτοια ευκαιρία».

Ο Φρίντμαν πέθανε ένα χρόνο αργότερα, στις 16 Νοεμβρίου 2006. Εχασε έτσι την ευκαιρία να δοκιμάσει τη λογική του από την αντίστροφη πλευρά, αυτή εκείνου που την υφίσταται. Πολλά από τα παιδιά του «από το Σικάγο», με όποιο όνομα και αν προτιμούν να αυτοπεριγράφονται πέραν του «νεο-φιλελεύθεροι» με το οποίο τους τσουβαλιάζουν οι άλλοι, έχουν σήμερα αυτή την ευκαιρία. Μόλις πριν από τρεις μέρες, ο επί δεκαετίες «τσάρος» της αμερικανικής οικονομίας, Αλαν Γκρίνσπαν, μίλησε σε επιτροπή του Κογκρέσου για προσωπικό «σοκ», απαντώντας καταφατικά σε ερώτηση γερουσιαστή σχετικά με την κατάρρευση της ιδεολογίας του εν μέσω της συνεχιζόμενης χρηματοπιστωτικής και ευρύτερης οικονομικής κρίσης.

Ο Αλαν Γκρίνσπαν έχει τη δυνατότητα να εκλογικεύσει τον συγκλονισμό από την κατάρρευση ενός συναισθηματικού οικοδομήματος, μιας ιδεολογίας, και να επικεντρωθεί σε μια τεχνική ανάλυση του πώς και γιατί. Η ευρύτερη αμερικανική κοινωνία, όμως, είναι αναγκασμένη να φτάσει στο σημείο αυτό μόνον αφού περάσει από την ψυχοπροστατευτική διαδικασία της άρνησης, της οργής και της τελικής αποδοχής. Η διαδικασία γίνεται πιο οδυνηρή και εκρηκτική, καθώς εμπλέκεται στη διαδικασία διαρκούς ανατροφοδότησης της συλλογικής αίσθησης ταυτότητας της αμερικανικής κοινωνίας.

Το αμερικανικό δεν είναι σε καμία περίπτωση το μοναδικό έθνος που ζει μέσα σε μια φούσκα φαντασιώσεων, ψευδαισθήσεων και παραισθήσεων για «περιούσιους λαούς», «ομφαλούς της Γης», «ιστορικά πεπρωμένα» και «ηθικές υπεροχές». Ομως σειρά γεωγραφικών, γεωφυσικών, δημογραφικών και ιστορικών παραγόντων, σε συνδυασμό με κάποιους, ομολογουμένως επιτυχείς, χειρισμούς κατάφεραν να προστατεύσουν τη δική του φούσκα από την επαφή με τις αιχμηρές γωνίες της πραγματικότητας περισσότερο απ' ό,τι άλλες, επιτρέποντάς της να γιγαντωθεί επικίνδυνα. Ετσι το μοιραίο (ας συγχωρεθεί, ποιητική αδεία, η ντετερμινιστική φραστική εκτροπή) σκάσιμο μπορεί να έχει κατακλυσμιαία αποτελέσματα. Το επιβεβαιώνουν ήδη αυτοί που μελετούν και μετρούν τέτοια πράγματα, διαπιστώνοντας και τεκμηριώνοντας επιστημονικά ότι η χρηματοπιστωτική και η επακόλουθη οικονομική κρίση προκάλεσαν πολύ μεγαλύτερο και βαθύτερο συγκλονισμό στην αμερικανική κοινωνία απ' ό,τι ακόμα και η επίθεση της 11ης Σεπτεμβρίου.

Σε αυτό το «σοκ και δέος», οι πρώτοι που λογικά θα πρέπει να αναγνωρίσουν «ευκαιρίες» είναι τα «παιδιά από το Σικάγο» ή η νεο-φιλελεύθερη εκδοχή τους. Εξίσου λογικά θα πρέπει να αντιληφθούν ότι αυτή τη φορά οι «ευκαιρίες» δεν αφορούν τους ίδιους που μόλις εντοπίστηκαν να κρατούν στο χέρι την καρφίτσα η οποία έσκασε τη φούσκα που οι ίδιοι δημιούργησαν. Δεν μπορεί να διαφύγει την προσοχή τους ότι την ερχόμενη εβδομάδα, τα μέλη της αμερικανικής κοινωνίας θα εκλέξουν έναν νέο πρόεδρο και σίγουρα θα συμφωνήσουν ότι το «σοκ» των ημερών θα αποτελέσει έναν παράγοντα.

Απλώς και μόνο για να αποφευχθεί άλλο ένα ντετερμινιστικό ολίσθημα, μπορεί κανείς να υποθέσει ότι ακόμα και αν νικήσει το δίδυμο ΜακΚέιν - Σάρα (Θεός φυλάξοι) Πέιλιν, η «ευκαιρία» και η αναγκαιότητα θα οδηγήσουν σε δημιουργικές αλλαγές. Εξασφαλίζοντας με την υπόθεση αυτή ένα σαθρό άλλοθι, μπορεί κανείς να κοιτάξει πιο σοβαρά το άλλο ενδεχόμενο και να αναρωτηθεί αν ένας πολιτικός από το Σικάγο, που σπούδασε και δίδαξε στο Πανεπιστήμιο του Σικάγου αλλά δεν αγγίχθηκε ιδιαίτερα από τον Μίλτον Φρίντμαν και τα «παιδιά του Σικάγου» μπορεί να εκπλήξει. Η «ευκαιρία» υπάρχει, η δυνατότητα να συσπειρώσει δυνάμεις και συνεργάτες υπάρχει. Για το κατά πόσον ο Μπαράκ Ομπάμα θα τα χρησιμοποιήσει και σε ποιο βαθμό... θα δείξει.

Οταν οι μικροί κάνουν τη ζημιά...

ο Κομμουνιστικό Κόμμα των ΗΠΑ έχει 3.500 μέλη. Ακόμα και αν τα είχε επιστρατεύσει όλα, δεν θα προλάβαιναν τα τηλεφωνήματα που δέχεται τις τελευταίες ημέρες από Αμερικανούς πολίτες που ζητούν να μάθουν τις θέσεις του για την οικονομία και για την τρέχουσα χρηματοπιστωτική κρίση. Κάποιοι από αυτούς ανήκουν στην ίδια κατηγορία με εκείνον τον οπαδό του ΜακΚέιν, που έντρομος με αυτό που έβλεπε ως επέλαση των «σοσιαλιστών» στο πρόσωπο του Μπαράκ Ομπάμα και της Νάνσι Πελόζι, κατηγορούσε τους Ρεπουμπλικανούς ότι δεν έκαναν ό,τι πρέπει για να γλιτώσουν από τα νύχια των κομμουνιστών. Στην κορύφωση της τρικυμίας εν κρανίω θέλουν απλώς να μάθουν τι τους περιμένει αν συμβεί το φανταστικό απευκταίο. Οι περισσότεροι όμως είναι οι προβληματισμένοι, αυτοί που αντιλαμβάνονταν ή απλώς υποψιάζονταν ότι η σημερινή κρίση έχει συστημικές ρίζες και, ίσως για πρώτη φορά στη ζωή τους, ενδιαφέρονται να εξερευνήσουν άγνωστους εξωτικούς γι' αυτούς χώρους.

Παρόμοια ερωτήματα δέχονται με αυξανόμενο ρυθμό και οι «αόρατοι» των αμερικανικών προεδρικών εκλογών. Κάποιες από τις 13 κομματικές υποψηφιότητες (πέραν των Δημοκρατικών και των Ρεπουμπλικανών) για την προεδρία που διαθέτουν ψηφοδέλτιο σε έστω και μία Πολιτεία, καθώς και οι 9 ανεξάρτητοι υποψήφιοι συγκεντρώνουν περισσότερο από το συνηθισμένο (αν και πάντα μικρό) ενδιαφέρον.

Αυτό το ενδιαφέρον όμως μπορεί να οδηγήσει σε εκπλήξεις τη βραδιά των εκλογών της 4ης Νοεμβρίου, να αυξήσει τις πιθανότητες να επαναληφθεί το «φαινόμενο Νέιντερ», όταν ο Ραλφ Νέιντερ, το 2000, θεωρήθηκε από πολλούς ότι απέσπασε αρκετούς εν δυνάμει ψηφοφόρους του Αλ Γκορ, ώστε να στερήσει τη νίκη από τον Δημοκρατικό υποψήφιο, συμβάλλοντας έτσι (μαζί με τα περίεργα ψηφοδέλτια στη Φλώριδα) στη νίκη Μπους. Σήμερα ο Νέιντερ δεν αναμένεται να απειλήσει από μόνος του τον Ομπάμα, αποσπώντας σημαντικό ποσοστό από τις ψήφους των ανεξάρτητων. Ομως αν προστεθεί το έστω και μικρό ποσοστό ψήφων που ενδέχεται να συγκεντρώσουν άλλες υποψηφιότητες, όπως αυτή των Πρασίνων, ιδίως αν η σημερινή κρίση τούς χαρίσει λίγους ακόμα ψηφοφόρους, μπορεί να ανατρέψει το αποτέλεσμα σε κάποιες κρίσιμες Πολιτείες, όπου οι δύο βασικοί υποψήφιοι αναμένεται να δώσουν μάχη στήθος με στήθος.

Φουσκίτσες μπουρμπουλήθρες και μεγάλη φούσκα

Τα δάκρυα στα μάτια πολλών Ρεπουμπλικανών βουλευτών, την ώρα που το οικονομικό πακέτο διάσωσης ψηφιζόταν στην αμερικανική Βουλή των Αντιπροσώπων, δεν ήταν μέρος της συνηθισμένης παράστασης, ούτε η κραυγή κάποιων ότι «σήμερα είναι η μέρα που καταρρέει η Αμερική» αποτελούσε θεατρινισμό. Στα μάτια τους, όπως στα μάτια πολλών ψηφοφόρων τους, έπαιζαν οι προπαγανδιστικές ταινίες της σκληρής εποχής του Ψυχρού Πολέμου, που έδειχναν μια κόκκινη παλίρροια να σκεπάζει σαν αίμα τον «Ελεύθερο Κόσμο» και αιματοβαμμένους Μπολσεβίκους να βυθίζουν τους κυνόδοντές τους στον σβέρκο των παιδιών τους.

Δεν είναι μόνοι τους. Σε άλλα μέρη του κόσμου πολλοί είναι αυτοί που συμφωνούν μαζί τους, με τη διαφορά ότι χαμογελούν αντί να δακρύζουν. Προχωρούν πέρα από την έκφραση ενός ικανοποιημένου «εμείς σας τα είχαμε πει, σας είχαμε προειδοποιήσει» και βλέπουν την κατάρρευση του καπιταλισμού και του συμβολικού προπυργίου του, με τον σοσιαλισμό να ξεχύνεται μέσα από τα χαλάσματα του κάστρου και βαρονικά κράτη να αποτινάσσουν την κυριαρχία του παραπαίοντος στυγερού ηγεμόνα.

Χωρίς όμως την απατηλή βοήθεια της μεταφυσικής, χωρίς καταφυγή σε πίστεις, ιδεοληψίες, ευσεβείς πόθους ή εξίσου ευσεβείς φόβους, απεκδυόμενος τη συναισθηματική επίδραση της εξελισσόμενης κρίσης, οφείλει κάποιος να αναζητήσει τις, ελάχιστες ήδη, υπάρχουσες βεβαιότητες πριν αγοράσει φτυάρι για να θάψει τις λίρες του στον κήπο ή όπλα για να εισβάλει στη Βαστίλλη ή τα χειμερινά ανάκτορα (ό,τι πέφτει πιο κοντά).

Η ύπαρξη της κρίσης είναι μια τέτοια βεβαιότητα, όπως βεβαιότητα αποτελεί το ότι η κρίση αυτή προέρχεται από τον καπιταλισμό και αυτόν κυρίως πλήττει. Με ασφάλεια μπορεί να θεωρηθεί ότι εστιάζεται στο αγγλο-σαξονικό καπιταλιστικό πρότυπο και ειδικά στη μορφή που αυτό πήρε κατά τις δύο τελευταίες δεκαετίες. Εξίσου ασφαλώς μπορεί να υποτεθεί ότι το πρότυπο αυτό έχει εκμετρήσει το ζην και να προβλεφθεί ότι θα αντικατασταθεί βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα από κάποιο περισσότερο ρυθμιστικό-παρεμβατικό μοντέλο. Ομως, η βεβαιότητα και η ασφάλεια των προβλέψεων εξαφανίζονται όταν επιχειρηθεί απάντηση στο ερώτημα αν όλα αυτά θα οδηγήσουν σε ευρύτερη κατάρρευση του καπιταλισμού ή σε μια επίδειξη της φυσικής, άρα εγγενώς βάναυσης, ικανότητάς του για προσαρμογή, μετασχηματισμό και αυτο-ίαση.

Στη φυσική σύνδεση της γεω-οικονομίας με τη γεω-πολιτική, η ασφάλεια κάποιων στοιχειωδών διαπιστώσεων δεν αμφισβητείται ούτε από ανθρώπους όπως ο νεο-φιλελεύθερος, αν και μερικώς ανανήψας, Φράνσις Φουκουγιάμα (αυτός με το «Τέλος της Ιστορίας»). Στην τρέχουσα οικονομική κρίση βλέπει, όπως κάθε μη αόμματος, ένα ακόμα καρφί στο φέρετρο της αμερικανικής «ηθικής ισχύος», που μαζί με την προφανώς τρωθείσα οικονομική και την αφρόνως δαπανώμενη στρατιωτική συνθέτουν τη συνολική ισχύ που στηρίζει τον αμερικανικό πόλο εξουσίας. Η απόλυτη βεβαιότητα που διατυπώνει για την πλήρη ανάκαμψη, αφήνοντας ερωτήματα μόνον ως προς τον χρόνο, μπορεί να διαγραφεί άνετα ως μεταφυσική πεποίθηση από τον κατάλογο των βεβαιοτήτων, κάτι σαν το «πάλι με χρόνια με καιρούς, πάλι δικά μας θα 'ναι».

Ενα πρόσθετο στοιχείο αποδυνάμωσης του αμερικανικού προτύπου και, κατά συνέπεια, της αμερικανικής ισχύος/εξουσίας, είναι η αναδυόμενη αποσύνδεση του καπιταλισμού, ως οικονομικού προτύπου, από τη δημοκρατία, ως πολιτικό πρότυπο. Η εξαιρετική ορατότητα του, επί του παρόντος, επιτυχημένου κινεζικού προτύπου αυταρχικής διακυβέρνησης με καπιταλιστική οικονομία υπονομεύει σταθερά την από άμβωνος εκτοξευόμενη αυθεντία των Αμερικανών ιεροκηρύκων. Το ίδιο κάνουν άλλα, ίσως λιγότερο κραυγαλέα, πειράματα με διαφορετικές αναμίξεις που οδηγούν σε διαφορετικές πολιτικο-οικονομικές αποχρώσεις σε ολόκληρο τον κόσμο, από τη Ρωσία ώς τη Λατινική Αμερική.

Αρκεί, όμως, μόνη η προφανής ολόπλευρη αποδυνάμωση του μοναδικού πόλου εξουσίας για να αναδυθούν αυτομάτως άλλοι πόλοι, δημιουργώντας ένα πολυ-πολικό σύστημα; Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να θεωρηθεί ως βεβαιότητα μόνο σε περίπτωση που η κρίση δεν αφορούσε και τους άλλους ή αν οι άλλοι κατάφερναν κάπως να ξεπεράσουν καλύτερα και πιο γρήγορα την καταιγίδα. Ομως η Ευρώπη, παρά την αρχικά (εν μέρει δικαιολογημένη) αφ' υψηλού θεώρηση της κρίσης στις ΗΠΑ, βρέθηκε πολύ γρήγορα μπλεγμένη στη δίνη. Η Κίνα διαθέτει τα μισά συναλλαγματικά της αποθέματα σε αμερικανικά «χαρτιά». Επιπλέον, κινδυνεύει να δει την πλέον χρυσοφόρα εξωτερική της αγορά, τις ΗΠΑ, να συρρικνώνεται και το παγκοσμιοποιημένο οικονομικό και εμπορικό σύστημα, στο οποίο στηρίχτηκε η οικονομική της έκρηξη, να κλειδώνει. Ακόμα περισσότερο, αν όλοι αυτοί οι παράγοντες οδηγήσουν σε οπισθοδρόμηση της πρωτόγνωρης ευημερίας που απολαμβάνουν σημαντικά τμήματα του κινεζικού πληθυσμού, μπορεί να εξατμιστεί η συγκολλητική ουσία που συγκρατεί το πειραματικό μίγμα οικονομικού και πολιτικού συστήματος, με απρόβλεπτες συνέπειες.

Η Ρωσία, όπως μαρτυρεί και ο πανικός στις χρηματαγορές της, είναι πιθανό να δει την παγκόσμια ύφεση και τη συνεπαγόμενη ήδη ορατή κατάρρευση των ιλιγγιωδών τιμών του πετρελαίου να της στερεί τον μοχλό που οδήγησε στην οικονομική και πολιτική χειραφέτηση και την εσχάτως πανθομολογούμενη ανάδυσή της. Κάτω από τέτοιες διεθνείς συνθήκες, χώρες όπως το Ιράν και η Βενεζουέλα, ενδέχεται να χάσουν το ενεργειακό δίχτυ ασφαλείας που διευκολύνει τη διαμόρφωση μιας πιο ανεξάρτητης πολιτικής και τη διατήρηση ευρύτερων φιλοδοξιών.

Λογικό είναι να υποτεθεί ότι η τρέχουσα κρίση θα ξεφύγει κάποια στιγμή από τη φάση τού «ο σώζων εαυτόν σωθήτω» και θα προαχθεί σε εκείνη τού «το αγώγι σέρνει τον αγωγιάτη», όπως έχει ήδη αρχίσει να διαφαίνεται. Και το «αγώγι», η πραγματικότητα, δείχνει να σέρνει προς την κατεύθυνση τόσο διεθνών όσο και περιφερειακών επανασυσπειρώσεων και συνεργασιών. Σε διεθνές επίπεδο κάτι τέτοιο μπορεί να οδηγήσει σε μια νέα διεθνή συμφωνία τύπου «Μπρέτον Γουντς». Σε περιφερειακό επίπεδο, ενδιαφέρον θα έχει να παρατηρηθεί αν χώρες όπως η Ισλανδία θα εγκαταλείψουν την αλαζονική στάση απέναντι στην Ε.Ε. και το ευρώ αυτού που ξαφνικά κέρδισε μερικά εκατομμύρια στο λαχείο ή αν η Βρετανία αρχίσει να κουράζεται από την «ιππαστί» στον Ατλαντικό στάση που κρατάει επί τόσα χρόνια.

Ακόμα, όμως, και κάτω από τις καλύτερες συνθήκες και υπό την προϋπόθεση ότι όλες οι πολιτικές ηγεσίες θα κινηθούν υπεύθυνα, κάτι όχι και τόσο βέβαιο, η όποια προσπάθεια σε διεθνές επίπεδο κινδυνεύει να περιοριστεί σε περιπτωσιολογικό, προσωρινό και εγγενώς ασταθές επίπεδο αν δεν συνοδευθεί από μια, έστω και καθυστερημένη, συνειδητοποίηση: ότι μετά την εκπνοή της βιομηχανικής περιόδου, η ιστορική φάση, κατά την οποία το αποτύπωμα της Ευρώπης και των μεταγενέστερων υπερπόντιων προεκτάσεών της καθόριζε τη μορφή της υφηλίου, τελειώνει, μαζί με όλες τις θεωρίες και το πλέγμα οικονομικής και κοινωνικής οργάνωσης που διαμόρφωσαν οι ευρωπαϊκές πράσινες και βιομηχανικές επαναστάσεις και που τώρα αγκομαχούν στο κενό μέχρι να βγει η ψυχή τους. Και, όπως οι φούσκες των ακινήτων, του χρηματιστηρίου και των δανείων συνδυάστηκαν για να σκάσει η ευρύτερη οικονομική φούσκα, έτσι και αυτή αποτελεί πρόδρομο σύμπτωμα της μεγαλύτερης, της πραγματικά μεγάλης, φούσκας που δημιουργεί το επιθανάτιο αγκομαχητό.

Κάτι τρέχει με τους δίπλα

Οι ΗΠΑ καταγγέλλουν ότι η Συρία συγκεντρώνει στρατιωτικές δυνάμεις στα σύνορα με τον Λίβανο. Η Συρία τελικά το επιβεβαιώνει. Ο Λίβανος βουίζει από τις θεωρίες και τα σενάρια σχετικά με τις προθέσεις της Συρίας.

Η εφημερίδα «Αλ Μουστάκμπαλ», που εκδίδεται από τον Σαντρ Χαρίρι, ηγέτη ενός από τα μεγαλύτερα κόμματα της Συρίας, του «Συνασπισμού του Μέλλοντος», αναρωτιέται αν η Συρία μπορεί να «επιστρέψει άμεσα», δηλαδή να εισβάλει στον Λίβανο. Και φροντίζει να υπενθυμίσει ότι το 1976, η τότε εισβολή της Συρίας είχε αντιμετωπιστεί θετικά από τις ΗΠΑ και το Ισραήλ (σχεδιάστηκε από τον Χένρι Κίσινγκερ, λέει), επειδή θα έθετε υπό έλεγχο την PLO και θα απέτρεπε μια περιφερειακή σύγκρουση.

Τα σενάρια που συνδέουν τις συριακές κινήσεις με μια κυοφορούμενη νέα περιφερειακή σύγκρουση την αναζητούν στο ενδεχόμενο πολεμικής ενέργειας εκ μέρους του Ισραήλ και/ή των ΗΠΑ εναντίον του Ιράν. Οι θεωρίες κινούνται σε εκ διαμέτρου αντίθετες κατευθύνσεις, ενδεικτικές όμως των δινορευμάτων που, ιδίως στη Μέση Ανατολή, καταργούν κάθε έννοια ευθύγραμμης προσέγγισης.

Για κάποιους η Συρία εγκαθιστά σταθμό ραντάρ στα ορεινά σύνορα με τον Λίβανο, κλείνοντας έτσι ένα από τα βασικά «παράθυρα» μιας ισραηλινής αεροπορικής επιδρομής στο Ιράν. Ο σταθμός ραντάρ συνδέεται από άλλους με μια άλλη πρόσφατη εξέλιξη. Τις συνεννοήσεις με τη Ρωσία για την επαναλειτουργία παλιάς σοβιετικής ναυτικής βάσης στα συριακά παράλια και την ανάγκη ανάπτυξης μιας «ομπρέλας» προστασίας στην περιοχή. Μπορεί βεβαίως να συνδέεται και με το κλείσιμο διόδων για επιχειρήσεις εναντίον ευαίσθητων συριακών εγκαταστάσεων, όπως ο περσινός ισραηλινός βομβαρδισμός συριακών εγκαταστάσεων που, κατά το Ισραήλ, ήταν πυρηνικές.

Οι ΗΠΑ, πάντως, ειδοποίησαν χθες τον Λίβανο να μην ανησυχεί διότι οι συριακές δυνάμεις δείχνουν να έχουν αμυντική διάταξη. Το ερώτημα που προκύπτει είναι: αμυντική απέναντι σε τι; Τι αναμένει η Συρία για να προετοιμάζεται αμυντικά; Το βέβαιο είναι ότι κάτι τρέχει στην περιοχή.