Μια αναμενόμενη «έκπληξη», που προετοίμασαν Ισραήλ, ΗΠΑ και Φατάχ...

Η πραγματικά σαρωτική νίκη της Χαμάς στις παλαιστινιακές εκλογές δεν θα πρέπει να εκπλήσσει όσους εργάστηκαν μεθοδικά γι' αυτή: το Ισραήλ, τις ΗΠΑ και τη Φατάχ. Το Ισραήλ και οι ΗΠΑ δεν αρκέστηκαν στο να προωθήσουν αρχικά το ισλαμικό κίνημα μεταξύ των Παλαιστινίων, πιστεύοντας ότι έτσι θα αποδυναμώσουν το πατριωτικό. Ακόμα και όταν η Χαμάς πάντρεψε τον ισλαμισμό με τον πατριωτισμό, ακολουθώντας την ευρύτερη τάση, που ήθελε τον ισλαμισμό να παίρνει τη θέση του σοσιαλισμού ως όχημα έκφρασης του αραβικού εθνικισμού, τροφοδότησαν την αξιοπιστία της με δύο τρόπους: από τη μία αποδυνάμωναν συνεχώς τις κοσμικές πολιτικές δυνάμης των Παλαιστινίων, πιέζοντάς τες για όλο και περισσότερες παραχωρήσεις χωρίς ουσιαστικά ανταλλάγματα και στραγγαλίζοντας κάθε δυνατότητα πραγματικής άσκησης εξουσίας. Από την άλλη παρείχαν ολοένα μεγαλύτερη νομιμοποίηση στη Χαμάς στα μάτια των απογοητευμένων Παλαιστινίων, καθιστώντας τη συνεχή στόχο των επιθέσεών τους και αναγορεύοντάς την έτσι σύμβολο του απελευθερωτικού αγώνα.Την ίδια ώρα η Φατάχ, που είχε καταστεί συνώνυμο του παλαιστινιακού κρατικού μηχανισμού, τροφοδοτούσε και αυτή τη Χαμάς, όχι τόσο με τη διαχειριστική ανικανότητά της, που σε μεγάλο βαθμό οφειλόταν και στον στραγγαλισμό από το Ισραήλ, όσο με την καλπάζουσα και προκλητική διαφθορά της.Με την έννοια αυτή η επικράτηση της Χαμάς επαναπροσδιορίζει την εικόνα της Μέσης Ανατολής και τη φέρνει πλησιέστερα στην πραγματικότητα. Μια πραγματικότητα που αφορά τους Παλαιστινίους, τους Ισραηλινούς αλλά και τις ΗΠΑ, μαζί με την ευρύτερη «διεθνή κοινότητα». Είναι λογικό να υποθέσει κανείς ότι η επαφή με την εξουσία και την καθημερινή πραγματικότητα θα οδηγήσει τη Χαμάς σε μετριοπαθέστερες θέσεις. Είναι αδύνατον να προβλεφθεί, όμως, αν η ζύμωσή της αυτή με την παλαιστινιακή κοινωνία θα είναι ευθύγραμμη και ομαλή, παρά τη διάθεση συνδιαλαγής με τις άλλες πολιτικές δυνάμεις που εκφράζει επί του παρόντος.Είναι επίσης αδύνατον να προβλεφθεί το πώς θα χειριστεί τις σχέσεις με το Ισραήλ. Ακόμα όμως και αν υποθέσει κανείς ότι θα είναι διαλλακτικότερη, η μέχρι τώρα εμπειρία της Παλαιστινιακής Αρχής θα την κάνει πολύ πιο σκληρή στις διαπραγματεύσεις της από τη Φατάχ και μάλλον αποκλείει οποιαδήποτε παραχώρηση χωρίς χειροπιαστό αντάλλαγμα εκ μέρους του Ισραήλ.Είναι προφανές ότι στο Ισραήλ έχουν ήδη ξεκινήσει ζυμώσεις. Το αποτέλεσμα θα εκφραστεί στις βουλευτικές εκλογές του Μαρτίου, που θα δείξουν αν η ισραηλινή κοινωνία εκτιμά πως οι όποιες υποχωρήσεις του Αριέλ Σαρόν (αποχώρηση από Γάζα) άνοιξαν περισσότερο την όρεξη των Παλαιστινίων και ενίσχυσαν τη Χαμάς, όπως υποστηρίζει η Δεξιά, ή αν η σκληρή πολιτική αποδυνάμωσε τους μετριοπαθείς και ενίσχυσε τη Χαμάς, όπως υποστηρίζει η Αριστερά.Το ευρύτερο όμως μήνυμα του αποτελέσματος στις παλαιστινιακές εκλογές είναι ήδη ξεκάθαρο: Η δημοκρατία και η ελεύθερη έκφραση της λαϊκής βούλησης δεν ταυτίζεται απαραίτητα με τις επιλογές αυτών που τη χρησιμοποιούν ως πρόσχημα επιβολής των επιθυμιών τους. Και οι απόπειρες χειραγώγησης ολόκληρων κοινωνιών μέσω εκβιαστικών ψευτοδιλημμάτων ή ωμής βίας δεν καταλήγουν απαραίτητα στα προσδοκώμενα αποτελέσματα.