Τουλίπες με ημισέληνο

Ενας τρόπος εξασφάλισης της επιτυχίας είναι η προηγούμενη μείωση των προσδοκιών, έτσι ώστε το όποιο επίτευγμα ακολουθήσει να αποτελεί επιτυχία.
Από την άποψη αυτή, η Ολλανδία, η χώρα που αναλαμβάνει από την 1η Ιουλίου την προεδρία της Ε.Ε. για το δεύτερο εξάμηνο του 2004, φαίνεται ότι κάνει ό,τι μπορεί για να θεωρηθεί επιτυχημένη η προεδρία της, που ήδη καθίσταται δυσχερής από το γεγονός ότι είναι η πρώτη μετά τη διεύρυνση της Ε.Ε. ώστε να περιλαμβάνει 25 μέλη. Το ότι ενδέχεται να είναι και μία από τις τελευταίες που αναλαμβάνουν ανά εξάμηνο οι χώρες-μέλη, ανάλογα με τις εξελίξεις στο θέμα του Ευρωπαϊκού Συντάγματος, δεν διευκολύνει τα πράγματα.Αυτό δεν σημαίνει ότι τα προβλήματα που επισημαίνουν και επαναλαμβάνουν οι Ολλανδοί αξιωματούχοι κάθε βαθμίδας δεν είναι πραγματικά και ότι όντως δεν δημιουργούν τις καλύτερες συνθήκες για εντυπωσιακές πρωτοβουλίες. Η ολλανδική προεδρία αρχίζει λίγες μέρες μετά τις εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, κάτι που σημαίνει ότι ακόμα και η πολιτική ισορροπία δυνάμεων που θα έχει να αντιμετωπίσει δεν είναι γνωστή παρά την τελευταία στιγμή. Επιπλέον, θα περάσει σημαντικό χρονικό διάστημα χωρίς την πλήρη λειτουργία του Ευρωκοινοβουλίου.«Κύκνειο άσμα» ΚομισιόνΚάτι παρόμοιο ισχύει και για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Η νέα Κομισιόν θα αναλάβει τον ερχόμενο Νοέμβριο. Μέχρι τότε, όπως δείχνει η εμπειρία από το παρελθόν, δεν θα πρέπει να αναμένεται ιδιαίτερη δραστηριότητα από τους απερχόμενους επιτρόπους.Το θέμα στο οποίο η ολλανδική προεδρία εμφανίζεται να ελπίζει πως η απερχόμενη Κομισιόν θα δείξει αποφασιστικότητα, ένα είδος «κύκνειου άσματος», είναι η έκθεση που αναμένεται να υποβάλει σχετικά με την Τουρκία. Ακόμα όμως και στην καλύτερη περίπτωση, η Κομισιόν δεν πρόκειται να είναι αυτή που θα αποφασίσει για το μέλλον της σχέσης με την Τουρκία, τον ερχόμενο Δεκέμβριο. Και η ολλανδική προεδρία θα πρέπει να επιδείξει δεξιοτεχνία για να αντιμετωπίσει το θέμα αυτό, εξασφαλίζοντας μια λύση αποδεκτή από το σύνολο των χωρών-μελών, που δεν θα υπονομεύει την πορεία της Τουρκίας προς τη Δύση.Η ίδια η Ολλανδία είναι μια χώρα με μεγάλο αριθμό Τούρκων μεταναστών, η οποία εσχάτως αποφάσισε να σκληρύνει τη μεταναστευτική πολιτική της, εγκαταλείποντας ως αποτυχημένο το πολυ-πολιτισμικό μοντέλο. Στο θέμα της τουρκικής ενταξιακής πορείας, δείχνει να αναζητεί τη δική της στάση ξεκινώντας από μια αρχική επιφύλαξη, αν και, σύμφωνα με ολλανδικούς κυβερνητικούς παράγοντες, η κυβέρνηση και το Κοινοβούλιο είναι μοιρασμένα 50-50. Οταν λειτουργήσει το «σύστημα πόλντερ», το πολυδιαφημισμένο και εν μέρει μυθικό σύστημα σύνθεσης απόψεων και διαμόρφωσης συναίνεσης για την οποία φημίζεται η ολλανδική κοινωνία (διπλωματική πηγή στη Χάγη την περιγράφει ως μηχανή για λουκάνικα στην οποία απ' τη μία μπαίνουν κάθε λογής υλικά που στη συνέχεια αλέθονται και από την άλλη βγαίνουν έτοιμα λουκάνικα), η Ολλανδία δεν αναμένεται να διατυπώσει πολύ ανοιχτά την άποψή της.Περιμένοντας την ΤουρκίαΟπως λέει ανώτατο στέλεχος του ολλανδικού υπουργείου Εξωτερικών, «έχουμε γνώμη και μας αρέσει να τη λέμε σε όλους. Οσο όμως είμαστε πρόεδροι, δεν μπορούμε να το κάνουμε. Θέλουμε να ασκήσουμε καλά την προεδρία της Ε.Ε. Και αυτό σημαίνει ότι πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί. Να ακούσουμε και τα 24 άλλα μέλη της Ε.Ε., την ίδια την Τουρκία και όλους τους άλλους ενδιαφερόμενους».Τονίζει ότι στην Κοπεγχάγη είχε οριστεί πως «αν (η Τουρκία) πληροί τα κριτήρια, θα αρχίσουν διαπραγματεύσεις χωρίς καθυστέρηση, με βάση έκθεση της Κομισιόν» και επισημαίνει ότι στο παρελθόν υπήρξαν και άλλες χώρες που δεν πληρούσαν τα πολιτικά ή άλλα κριτήρια κατά 100%. Σε ό,τι αφορά το θέμα της θρησκείας, είναι απολύτως σαφής: «Πιστεύουμε ότι η θρησκεία δεν αποτελεί ζήτημα», λέει.Σύμβουλος της ολλανδικής κυβέρνησης σε θέματα διεθνούς πολιτικής μιλά για το ενδεχόμενο να ληφθεί το Δεκέμβριο μια απόφαση που θα ορίζει ημερομηνία έναρξης διαπραγματεύσεων με την Τουρκία μετά από ένα σχετικά σύντομο διάστημα, αν μέχρι τότε η Αγκυρα ανταποκριθεί στις προϋποθέσεις. Μιλά δηλαδή όχι για οριστική ημερομηνία, αλλά για υπό όρους ημερομηνία, κάτι που δεν αναμένεται να ικανοποιήσει την Αγκυρα.Ωρα για Βουλγαρία-ΡουμανίαΓια τα άλλα θέματα της διεύρυνσης, η Ολλανδία φαίνεται να εξετάζει το ενδεχόμενο διαχωρισμού της ενταξιακής πορείας της Βουλγαρίας από αυτή της Ρουμανίας, καθώς εκτιμάται πως η Βουλγαρία έχει προχωρήσει πολύ περισσότερο στην εφαρμογή του κοινοτικού κεκτημένου και σε «ενέργειες, όχι μόνο υποσχέσεις».Οι επισημάνσεις για τις αντικειμενικές δυσκολίες που θα αντιμετωπίσει η ολλανδική προεδρία λόγω συγκυρίας χρησιμεύουν επίσης για την αποφυγή δύσκολων ερωτήσεων. Ετσι, άσχετα με το ποιος είναι ο Ολλανδός (επίσημος) συνομιλητής, όταν τίθεται η ερώτηση: «Τι θα κάνει η ολλανδική προεδρία για τη διαμόρφωση μιας κοινής Ευρωπαϊκής θέσης απέναντι στις ΗΠΑ», η απάντηση είναι μονότονα ίδια: «Κατά τη διάρκεια της ολλανδικής προεδρίας δεν προβλέπεται συνάντηση κορυφής ΗΠΑ-Ε.Ε., άρα δεν μπορούν να γίνουν πολλά».Ομως, το θέμα αυτό αφορά, σε μεγάλο βαθμό, τον αυτοπροσδιορισμό της Ευρωπαϊκής Ενωσης απέναντι στις ΗΠΑ, αλλά και την ευρύτερη ταυτότητά της. Ενα θέμα που έγινε εμφανές και κατά τη διαδικασία που οδήγησε στο συμβιβασμό των Βρυξελλών για το ευρωπαϊκό Σύνταγμα και το οποίο είναι βέβαιο ότι θα προκύψει στην πορεία προς την επικύρωσή του από τις χώρες-μέλη, η οποία δεν αναμένεται ιδιαιτέρως ευθύγραμμη.Οι «ατλαντιστές» φίλοιΑπτεται ακόμη και του οράματος για τη μορφή της Ε.Ε. που έχουν στους μακροπρόθεσμους στόχους τους οι επιμέρους χώρες, με τους «ατλαντιστές», όπως η Βρετανία και η Ολλανδία, να επιλέγουν μια πιο χαλαρή πολιτικά ένωση που θα λειτουργεί κυρίως στο οικονομικό επίπεδο και, ακολουθώντας την αμερικανική λογική, στο επίπεδο της ασφάλειας.Η ανακοίνωση της ολλανδικής κυβέρνησης για τους στόχους της προεδρίας είναι χαρακτηριστική. Προσδιορίζονται τρεις στόχοι: Η ενίσχυση της ευρωπαϊκής οικονομίας, η εσωτερική ασφάλεια και η παρακολούθηση της πορείας της διεύρυνσης.Ακόμα πιο χαρακτηριστικά, στις αρχές του μήνα, ο υπουργός Εξωτερικών της Ολλανδίας, Μπέρνχαρντ Μποτ, μιλώντας στο Πανεπιστήμιο Χούμπολτ του Βερολίνου ζήτησε «πρακτική εφαρμογή της Αρχής της Επικουρικότητας» και, βεβαίως, έναν «ευρωπαϊκό χώρο ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης», κάτι που, σύμφωνα με την ολλανδική κυβέρνηση, σημαίνει προτεραιότητα στη συνεργασία στο δικαστικό και τον αστυνομικό τομέα.