Σήκωσε μπαϊράκι

Η τελευταία φορά που τούρκοι στρατιώτες πάτησαν το έδαφος του Αφγανιστάν ήταν ένα χρόνο πριν από το τέλος της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, όταν ο στρατηγός Εμβέρ Πασάς, έστειλε 90.000 στρατιώτες να πολεμήσουν κατά των Ρώσων στον Καύκασο και να προωθήσουν το όραμα μιας παν-τουρκικής αυτοκρατορίας.Πριν από λίγες μέρες η Τουρκία ανακοίνωσε ότι στέλνει στο Αφγανιστάν 90 άντρες των ειδικών δυνάμεων για να εκπαιδεύσουν τους στρατιώτες της αφγανικής αντιπολίτευσης, παρέχοντας την τεχνογνωσία που έχουν αποκτήσει από την αντιμετώπιση των κούρδων ανταρτών.Η Τουρκία ισχυρίσθηκε ότι στέλνει τους στρατιώτες αυτούς ύστερα από αίτημα της Ουάσιγκτον. Ομως ο αμερικανός υπουργός Αμύνης, Ντόναλντ Ράμσφελντ, δήλωσε ότι... έμαθε τα νέα από τα μέσα ενημέρωσης κι όταν ρωτήθηκε αν υπήρξε σχετικό αίτημα των ΗΠΑ απάντησε ξερά: «Ηταν απόφαση της τουρκικής κυβέρνησης».Αντιφατικές δηλώσειςΑπό την πρώτη στιγμή του πολέμου στο Αφγανιστάν η Τουρκία επιδίωξε να προβάλει την εικόνα της περιφερειακής δύναμης, προσφερόμενη να στείλει στρατιώτες. Προσφέρθηκε επίσης να αναλάβει επικεφαλής μιας μουσουλμανικής ειρηνευτικής δύναμης που ενδεχομένως θα αποσταλεί στο Αφγανιστάν μετά το τέλος των εχθροπραξιών. Προς μεγάλη της απογοήτευση, οι ΗΠΑ και οι σύμμαχοί τους δεν έσπευσαν να ζητήσουν την τουρκική βοήθεια.Η απόφαση να σταλούν οι 90 στρατιώτες δεν ελήφθη εύκολα στην Αγκυρα. Οι αλλεπάλληλες αντιφατικές δηλώσεις που προηγήθηκαν μαρτυρούν σημαντική διχογνωμία στους κόλπους της τουρκικής ηγεσίας, πολιτικής και στρατιωτικής. * Μία ημέρα πριν από την απόφαση, ο τούρκος πρωθυπουργός, Μπουλέντ Ετζεβίτ, δήλωνε ότι «δεν έχει ληφθεί τέτοια απόφαση». * Ο υπουργός Αμύνης, Σαμπαχατίν Τσακμάκογλου, δήλωσε αρχικά ότι η Τουρκία είναι έτοιμη να στείλει δυνάμεις. Λίγο αργότερα είπε πως το θέμα αυτό δεν βρίσκεται στην ημερήσια διάταξη. * Από την πλευρά του στρατού, ο στρατηγός Γιασάρ Μπουγιουκατίν είπε ότι το θέμα «δεν είναι στην ημερήσια διάταξη» και ότι δεν έχει πληροφορίες σχετικά με το αν οι ΗΠΑ έχουν υποβάλεi αίτημα.* Πέραν των διαφορετικών απόψεων για το αν η κίνηση αυτή εξυπηρετεί ή όχι τα συμφέροντα της Τουρκίας, η τουρκική ηγεσία είχε να αντιμετωπίσει την αρνητική στάση της κοινής γνώμης. Δημοσκόπηση που δημοσιεύθηκε στην τουρκική εφημερίδα «Τέρκις Ντέιλι Νιους» έδειξε ότι μόνο το 15% των Τούρκων είναι υπέρ της αποστολής Τούρκων στο Αφγανιστάν, ενώ το 80% δηλώνουν την αντίθεσή τους.* Η ανακοίνωση της αποστολής δυνάμεων προκάλεσε διαδηλώσεις διαμαρτυρίας, ιδίως την Παρασκευή έξω από τα τεμένη της χώρας.Η δυσφορία μεγάλου μέρους της κοινής γνώμης ίσως έπαιξε το ρόλο της στην επίδειξη ισχύος της περασμένης εβδομάδας, με την αιματηρή επιδρομή της αστυνομίας εναντίον των απεργών πείνας και των υποστηρικτών τους. Φαίνεται όμως ότι μέτρησαν περισσότερο οι εκτιμήσεις για τα οφέλη που μπορεί να αντλήσει η Αγκυρα. Ο πολέμαρχος«Πρέπει να βρισκόμαστε στην πρώτη γραμμή» δήλωνε με ενθουσιασμό η εφημερίδα «Χουριέτ», ενώ ο καθηγητής διεθνών σχέσεων Χουσεΐν Μπαγκτζί δήλωνε ότι «αυτό θα φέρει κέρδη, τόσο στην εξωτερική πολιτική όσο και στις εσωτερικές υποθέσεις της χώρας» και ότι «αυτή η απόφαση είναι στο πλαίσιο της σταθερής πολιτικής της Τουρκίας, η οποία παραμένει στο πλευρό της Δύσης και των ΗΠΑ».Ομως οι ΗΠΑ δεν δείχνουν ιδιαίτερα ενθουσιασμένες. Ενας λόγος είναι ίσως το γεγονός ότι η Τουρκία διατηρεί ιδιαίτερες σχέσεις με έναν από τους πολέμαρχους της αφγανικής αντιπολίτευσης, τον Ρασίντ Ντοστούμ. Ο ουζμπέκος αυτός πολέμαρχος είχε αναζητήσει άσυλο στη Τουρκία όταν οι Ταλιμπάν νίκησαν τις δυνάμεις του το 1998. Εχοντας επιστρέψει σήμερα στο Αφγανιστάν αποκατέστησε τις σχέσεις του με τη Βόρεια Συμμαχία, η οποία πάντως τον αντιμετωπίζει με επιφύλαξη, λόγω των συχνών του αλλαγών πλεύσης.Τις τελευταίες μέρες, στελέχη της Βόρειας Συμμαχίας εκφράζουν έντονο προβληματισμό για τους ελιγμούς του Ντοστούμ, αφήνοντας να εννοηθεί ότι ενδέχεται να τορπιλίσει τη συλλογική προσπάθεια.Απειλές για την ΚύπροΜέσα στο πλαίσιο αυτό, η τουρκική απόφαση φαίνεται να αντιμετωπίζεται περισσότερο σαν μια προσπάθεια αύξησης της επιρροής της στις ίδιες περιοχές που επιχειρούσε ο Εμβέρ Πασάς και λιγότερο ως δείγμα αξιοπιστίας της Τουρκίας ως συμμάχου περιφερειακής δύναμης.Ισως αυτή η συνειδητοποίηση εκ μέρους της Αγκυρας να έχει σχέση με τον εκνευρισμό που προδίδουν οι πρόσφατες δηλώσεις σχετικά με την Κύπρο και οι απειλές για προσάρτηση των κατεχομένων σε περίπτωση ένταξης της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Ε.Ε.