Αρωμα... γυναίκας

Η υπόθεση αναδίδει γυναικείο άρωμα και φέρνει ελαφρά χαμόγελα ικανοποίησης στα χείλη ενός Αμερικανού και ενός Ρώσου και ανεπαίσθητους αναστεναγμούς ανακούφισης πολλών Ευρωπαίων, που παρ' όλα αυτά αισθάνονται ότι «έμειναν στα κρύα του λουτρού».Η προφανώς γυναικείας έμπνευσης (αυτής της Εθνικής Ασφαλείας του προέδρου των ΗΠΑ, Κοντολίζα Ράις) «έκπληξη» ήρθε στο περιθώριο της συνόδου κορυφής της Ομάδας των 8 στη Γένοβα, κατά την 90λεπτη συνάντηση του Τζορτζ Μπους με τον Βλαντιμίρ Πούτιν.Οι πρόεδροι των ΗΠΑ και της Ρωσίας κατέληξαν σε μια κατ' αρχήν συμφωνία: να συνδέσουν τις συζητήσεις για το αμερικανικό πρόγραμμα αντιπυραυλικής προστασίας και τη συνθήκη ΑΒΜ, κατά των αντιβαλλιστικών πυραύλων, με την συζήτηση για τον περιορισμό των στρατηγικών πυρηνικών όπλων.Αλλαγή θέσηςΑυτό σημαίνει, πολύ απλά, ότι η Ρωσία εγκαταλείπει την αντίθεσή της στην αμερικανική αντιπυραυλική ομπρέλα, ακόμα και στην αναθεώρηση της συνθήκης ΑΒΜ του 1972, ενώ οι ΗΠΑ αποδέχονται, πάλιν κατ' αρχήν, να μιλήσουν για περαιτέρω μειώσεις των στρατηγικών πυρηνικών όπλων στον κόσμο.Πρόκειται για μια κλασική επιτυχία της διπλωματίας που φέρει τη σφραγίδα της «ρεαλπολιτίκ» και της ισορροπίας δυνάμεων που χαρακτηρίζει τις θέσεις της Κοντολίζα Ράις.Η 46χρονη αμερικανίδα ακαδημαϊκός, ειδική τόσο σε θέματα πρώην Σοβιετικής Ενωσης και Ρωσίας όσο και σε θέματα εξοπλισμών, ήδη επισκέπτεται από την περασμένη Τετάρτη τη Ρωσία για να δρομολογήσει αυτό το «παζάρι». Βεβαίως δεν έγιναν όλα αυτά μέσα στα 90 λεπτά που διήρκεσε η συνάντηση Μπους-Πούτιν. Η σχετικά διαλλακτική στάση της Ρωσίας είχε αρχίσει να διαφαίνεται από την πρώτη συνάντηση που είχαν οι δύο πρόεδροι στη Σλοβενία, τον Ιούνιο.Και μία μέρα πριν από τη μετάβασή του στη Γένοβα, ο Πούτιν είχε φροντίσει να το υπογραμμίσει, ανακοινώνοντας ότι η συνθήκη φιλίας που υπέγραψε η Ρωσία με την Κίνα, συνοδευόμενη από κοινές διακηρύξεις υπέρ της συνθήκης ΑΒΜ, δεν σημαίνει ότι Ρωσία και Κίνα συντονίζουν τις θέσεις τους απέναντι στο θέμα αυτό.Φεύγοντας από τη Γένοβα, ο Μπους πρέπει να αισθανόταν ικανοποιημένος: Η συμφωνία με τον Πούτιν του δίνει τη δυνατότητα να προωθήσει το αγαπημένο του πρόγραμμα. Του δίνει επίσης τη δυνατότητα να αντιμετωπίσει πολύ πιο εύκολα τις αντιρρήσεις των ευρωπαίων συμμάχων.Ηδη, πριν από την σύνοδο της Γένοβας, με την επιτυχημένη δοκιμή ενός αντιβαλλιστικού πυραύλου, είχε δώσει απάντηση στις επισημάνσεις τους ότι το σύστημα δεν είναι επί του παρόντος τεχνικά εφικτό. Τώρα μπορεί να απαντήσει, σε μεγάλο βαθμό, στις αιτιάσεις τους για γενική αποσταθεροποίηση που θα έφερνε η ανατροπή της συνθήκης ΑΒΜ, καθώς ή ίδια η Ρωσία, την οποία κυρίως αφορά, δείχνει να το αποδέχεται. Ταυτοχρόνως αντιμετωπίζει και τις αντίστοιχες αντιρρήσεις τμήματος του αμερικανικού Κογκρέσου, κυρίως της δημοκρατικής πτέρυγας. Πέραν όλων αυτών, στέλνει ένα μήνυμα στους Ευρωπαίους, δείχνοντάς τους ότι διατηρεί το πάνω χέρι στη διελκυστίνδα ΗΠΑ-Ευρώπης. Ενα μήνυμα στη λογική της παροιμίας «αν θέλει η νύφη και ο γαμπρός...», που δείχνει πως αν οι «μεγάλοι» επιθυμούν, δεν πέφτει ιδιαίτερος λόγος στους υπόλοιπους και ότι όσες προσπάθειες και αν κάνει η Ευρώπη -και ιδιαίτερα η Γερμανία- για ειδική σχέση με τη Ρωσία, αυτή δεν μπορεί να βάλει στην άκρη τις σχέσεις μεταξύ Ουάσιγκτον και Μόσχας.Ολα αυτά, βεβαίως, προβληματίζουν τους Ευρωπαίους. Το άμεσο αποτέλεσμα όμως είναι ότι αποφεύγουν να συρθούν σε μια ατελέσφορη σύγκρουση με τις ΗΠΑ και μάλιστα σε ένα πεδίο που δεν είναι της δικής τους επιλογής.Νέες ισορροπίεςΟσο για το ρώσο πρόεδρο, οι κατηγορίες τμήματος του ρωσικού τύπου ότι «παραδόθηκε άνευ όρων» αντιμετωπίζονται σχετικά εύκολα με τις ήδη διοχετευόμενες για εσωτερική κατανάλωση επισημάνσεις ότι δεν πρόκειται για «παράδοση» αλλά για «δούναι και λαβείν».Επιπλέον απομακρύνεται ο κίνδυνος εμπλοκής σε έναν οικονομικά καταστροφικό μίνι εξοπλιστικό ανταγωνισμό με τις ΗΠΑ, στα πρότυπα εκείνου που «γονάτισε» την ΕΣΣΔ επί προεδρίας Ρίγκαν. Διότι κάτι τέτοιο προμήνυε η ρωσική απειλή για πολλαπλασιασμό των ρωσικών πυρηνικών κεφαλών αν οι ΗΠΑ προχωρούσαν σε ανατροπή της ΑΒΜ.Αυτή που δεν πρέπει να είναι ιδιαιτέρως ικανοποιημένη πρέπει να είναι η Κίνα η οποία, παρά τις ρωσικές εξαγγελίες, βλέπει να απομονώνεται στην κατηγορηματική αντίθεσή της σε αλλαγή της ΑΒΜ, κάτι ιδιαίτερα σημαντικό για την ίδια κυρίως λόγω της Ταϊβάν.