Ο Μουσάραφ μεταξύ σφύρας και άκμονος

Η ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ του προέδρου Περβέζ Μουσάραφ πρέπει να αισθάνεται στριμωγμένη μεταξύ σφύρας και άκμονος. Στη θέση αυτή την έφεραν οι επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου.Μέσα σε μερικούς μήνες, το Πακιστάν έχασε το στρατηγικό βάθος που του προσέφερε η ύπαρξη ενός φιλικού καθεστώτος στο γειτονικό Αφγανιστάν, βρέθηκε στη δύσκολη θέση να βοηθά τις ΗΠΑ εναντίον των συγγενών φυλετικά και θρησκευτικά Ταλιμπάν και είδε την αμερικανική λογική του αγώνα κατά της τρομοκρατίας που το ίδιο εξυπηρέτησε να στρέφεται εναντίον του από την Ινδία, ερχόμενο για άλλη μια φορά στα πρόθυρα του πολέμου με τον γιγάντιο γείτονα.Από την πρώτη στιγμή ο πρόεδρος του Πακιστάν έπρεπε να ισορροπήσει ανάμεσα στην αναγκαστική συμμετοχή στον πόλεμο και την αντιμετώπιση μεγάλου μέρους της κοινής γνώμης που όχι απλώς υποστήριζε, αλλά ταυτιζόταν με τους Ταλιμπάν τόσο για φυλετικούς όσο και για θρησκευτικούς λόγους.Για τους ίδιους λόγους, σε συνδυασμό με την εξυπηρέτηση των πακιστανικών συμφερόντων, έπρεπε να αντιμετωπίσει και τμήμα του πακιστανικού μηχανισμού, ιδίως των μυστικών υπηρεσιών, που σε μεγάλο βαθμό είχαν εκθρέψει τους Ταλιμπάν.Θα ήταν δικαιολογημένος λοιπόν να περίμενε κάποια ευγνωμοσύνη, τη θετικότερη αντιμετώπιση της χώρας του στη διένεξη με την Ινδία για το Κασμίρ. Αντ' αυτού είδε τις τελευταίες μέρες τις πιέσεις των ΗΠΑ και της Βρετανίας να ασκούνται απάνω του. Τόσο ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζορτζ Μπους όσο και ο βρετανός πρωθυπουργός, Τόνι Μπλερ κατά τη μεσολαβητική επίσκεψή του στην Ινδία και το Πακιστάν τον πίεσαν να αποκηρύξει πλήρως την τρομοκρατία και να εξαλείψει τις ομάδες που, με ορμητήριο το Πακιστάν, οργανώνουν επιθέσεις στο ινδικό Κασμίρ.Το κόστος του ρεαλισμούΚάνοντας την ανάγκη φιλοτιμία, ο πακιστανός πρόεδρος προχώρησε σε καταδίκη της τρομοκρατίας με τον πλέον ξεκάθαρο τρόπο. Αν και οι δηλώσεις του θεωρούνται ακόμα ανεπαρκείς από το Νέο Δελχί, οι προβλέψεις Αμερικανών και Βρετανών ότι η κρίση δεν έχει μεν ξεπεραστεί, βαίνει όμως προς αποκλιμάκωση, δείχνουν ότι τουλάχιστον γίνεται αντιληπτή η πραγματικότητα που αντιμετωπίζει η κυβέρνηση του Πακιστάν, που καλείται μέσα σε λίγους μήνες να αποκηρύξει και να καταδιώξει τους συγγενείς συμμάχους της και στις δύο πλευρές της χώρας.Η στάση του προέδρου Μουσάραφ είναι ρεαλιστική. Τα περιθώρια ελιγμών εκ μέρους του ήταν περιορισμένα έως ανύπαρκτα. Προσπάθησε να πιέσει τις ΗΠΑ για θετικότερη στάση απέναντι στο Πακιστάν στη διένεξη με την Ινδία, ανακοινώνοντας ότι θα αποσύρει τα στρατεύματα που έχει αναπτύξει στη μεθόριο με το Αφγανιστάν για την αποτροπή διαφυγής στελεχών της Αλ Κάιντα, προκειμένου να ενισχύσει την απειλούμενη μεθόριο με την Ινδία.Ως απάντηση έλαβε την αμερικανική ανακοίνωση ότι, αν χρειαστεί, θα αναπτυχθούν αμερικανικά στρατεύματα στο πακιστανικό έδαφος για να σφραγίσουν τη μεθόριο με το Αφγανιστάν, κάτι που όχι μόνο αχρηστεύει την κίνησή του ως μοχλό πίεσης, αλλά και επιδεινώνει εκθετικά το κλίμα στο εσωτερικό της χώρας.Η πακιστανική κυβέρνηση έχει να αντιμετωπίσει ένα διπλό μέτωπο. Ο άμεσος κίνδυνος προέρχεται από τη στρατιωτική αντιπαράθεση με την Ινδία. Ομως μεσοπρόθεσμα ίσως αποδειχθεί μεγαλύτερος ο κίνδυνος εκ των έσω. Ενας κίνδυνος που προέρχεται από τις αντιδράσεις των εθνικιστών στις υποχωρήσεις στο θέμα του Κασμίρ, και την ανασύνταξη των ισλαμικών ομάδων, που αυτή τη στιγμή είναι μουδιασμένες από την καταστροφή των Ταλιμπάν και την καταστολή που ασκεί η πακιστανική κυβέρνηση.