Δύο ξένοι στην ίδια χώρα

Πριν από μερικούς μήνες θα κυριαρχούσαν στις ειδήσεις. Σήμερα οι εξελίξεις μέσα και γύρω από τη Γιουγκοσλαβία έχουν δώσει τη θέση τους στο Αφγανιστάν και τη Μ. Ανατολή στην καταγραφή της επικαιρότητας.Ομως οι εξελίξεις δεν λείπουν: Πολιτική κρίση στη Γιουγκοσλαβία, αναβρασμός στα Σκόπια, νέες πολιτικές εξελίξεις στο Κοσσυφοπέδιο, πρόσθετες διώξεις κατά του Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς στο Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο της Χάγης, σφίξιμο του κλοιού γύρω από τους πάλαι ποτέ κραταιούς Ράντοβαν Κάρατζιτς και Ράτκο Μλάντιτς...Στο Βελιγράδι, η αντιπαλότητα ανάμεσα στον πρόεδρο της Γιουγκοσλαβίας Βόισλαβ Κοστούνιτσα και τον πρωθυπουργό της Σερβίας Ζόραν Τζίντζιτς, οδήγησε για άλλη μια φορά σε κρίση τον συνασπισμό που βρίσκεται στην εξουσία.Αυτή τη φορά η κρίση ξεκίνησε στις 3 Δεκεμβρίου, όταν το κοινοβούλιο της Σερβίας κλήθηκε να εξετάσει ένα νόμο σχετικά με την απασχόληση, και οδήγησε στις 6 Δεκεμβρίου στην παραίτηση του προέδρου του σερβικού Κοινοβουλίου, Ντράγκαν Μαρσιτσάνιν, στενού συνεργάτη του προέδρου Κοστούνιτσα.Η κρίσηΟ Μαρσιτσάνιν είχε κατηγορηθεί από το Δημοκρατικό Κόμμα του Τζίντζιτς ότι δεν έκανε ό,τι έπρεπε για να εξασφαλίσει την ψήφιση του νόμου που θεωρείται σημαντικός για την πορεία των οικονομικών μεταρρυθμίσεων. Οι φιλικές προς τον Κοστούνιτσα δυνάμεις κατηγορούνται ότι θέλουν να υπονομεύσουν τις μεταρρυθμίσεις αυτές.Μάλιστα οι βουλευτές του Δημοκρατικού Κόμματος της Σερβίας (το κόμμα του Κοστούνιτσα) αρνήθηκαν να ψηφίσουν το νόμο, ο οποίος εγκρίθηκε τελικά επί της αρχής με τις ψήφους του Δημοκρατικού Κόμματος και των άλλων κομμάτων.Ο αντιπρόεδρος του Δημοκρατικού Κόμματος Τσεντομίρ Γιοβάνοβιτς, έφθασε στο σημείο να προειδοποιήσει τους οπαδούς του Κοστούνιτσα ότι αν δεν συμφωνούν πλέον με τις επιλογές του συνασπισμού, δεν έχουν παρά να αποχωρήσουν.Η ένταση αυξήθηκε όταν λίγες μέρες αργότερα ο πρόεδρος Κοστούνιτσα ζήτησε να δοθεί η δυνατότητα στον πρόεδρο του Κοινοβουλίου να ανακαλέσει την παραίτησή του. Η πρότασή του απορρίφθηκε από τους 17 άλλους εταίρους του συνασπισμού, που δήλωσαν ότι «αρνούνται το τελεσίγραφο» του γιουγκοσλάβου προέδρου και τόνισαν ότι διαθέτουν 131 από τις 250 έδρες του Κοινοβουλίου, κάτι που τους επιτρέπει να προωθήσουν τις μεταρρυθμίσεις. Αναφερόμενος στην μελλοντική θέση του κόμματος του Κοστούνιτσα στον συνασπισμό, ο Ζόραν Τζίντζιτς επεσήμανε ότι αυτή «θα εξαρτηθεί από τη συμπεριφορά του».Η απάντηση του Δημοκρατικού Κόμματος της Σερβίας ήρθε την περασμένη Τρίτη: Με ανακοίνωσή του ζητά πρόωρες εκλογές. Το αίτημα αυτό αποτελεί απλώς πολιτική πίεση, καθώς το σερβικό Σύνταγμα προβλέπει ότι εκλογές προκηρύσσονται μόνο αν ο πρόεδρος της Σερβίας (ο Μίλαν Μιλουτίνοβιτς σήμερα) αποφασίσει να διαλύσει το Κοινοβούλιο ύστερα από αίτημα της κυβέρνησης, ή αν η κυβέρνηση παραιτηθεί και δεν καταστεί δυνατός ο σχηματισμός νέας.Επί του παρόντος πάντως, ούτε ο Κοστούνιτσα ούτε ο Τζίντζιτς δείχνουν διατεθειμένοι να διαλύσουν τον κυβερνητικό συνασπισμό, όμως η αντιπαλότητα μεταξύ τους δηλητηριάζει το πολιτικό κλίμα.Η αντιπαλότητα αυτή έγινε περισσότερο ορατή από τον περασμένο Ιούνιο, με την παράδοση του πρώην προέδρου, Μιλόσεβιτς, στο Δικαστήριο της Χάγης, ενέργεια που ο Κοστούνιτσα είχε ισχυρισθεί ότι έμαθε εκ των υστέρων και την έχει χαρακτηρίσει «αντισυνταγματική».Την εβδομάδα που πέρασε ο Μιλόσεβιτς βρέθηκε πάλι στην αίθουσα του δικαστηρίου, για να ακούσει την παραπομπή του και για εγκλήματα στη Βοσνία. Το δικαστήριο αποφάσισε ότι θα υπάρξουν χωριστές δίκες. Η πρώτη για το Κοσσυφοπέδιο, θα αρχίσει στις 12 Φεβρουαρίου.Τέλος η προστασίαΟ Ζόραν Τζίντζιτς δήλωσε την περασμένη Τρίτη ότι η Σερβία δεν προστατεύει πλέον δύο άλλους καταζητούμενους από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο, τον πρώην πρόεδρο των Σέρβων της Βοσνίας Ράντοβαν Κάρατζιτς και τον στρατηγό Ράτκο Μλάντιτς.Τέσσερις μέρες νωρίτερα, ο αρχηγός των γιουγκοσλαβικών ενόπλων δυνάμεων, στρατηγός Νεμπόισα Πάβκοβιτς, είχε δηλώσει ότι ο γιουγκοσλαβικός στρατός «δεν προστατεύει» τον στρατηγό Μλάντιτς. Και μέσα στην προηγούμενη εβδομάδα, το ίδιο το Δημοκρατικό Σερβικό Κόμμα, το οποίο είχε ιδρυθεί από τον Κάρατζιτς, ανακοίνωσε ότι θα αλλάξει το καταστατικό του ώστε να αποκλείσει από τις τάξεις του τους κατηγορούμενους για εγκλήματα πολέμου.Δεν είναι λοιπόν τυχαίο ότι την περασμένη Τετάρτη το ΝΑΤΟ ανακοίνωσε ότι θεωρεί πως τώρα είναι «η πλέον κατάλληλη στιγμή» για τη σύλληψη του Κάρατζιτς και του Μλάντιτς. Σύλληψη που, αν πραγματοποιηθεί, θα επιβαρύνει και άλλο το πολιτικό κλίμα στη Σερβία.