Ολοι έσπευσαν να το επισημάνουν: η νίκη του ΠΑΣΟΚ στην Ελλάδα έρχεται σε αντίθεση με την ευρύτερη τάση στην Ευρώπη, που θέλει τα σοσιαλιστικά/σοσιαλδημοκρατικά κόμματα να υποχωρούν σε πείσμα όσων είχαν επενδύσει στην παγκόσμια οικονομική κρίση (και απ' ό,τι φαίνεται μόνο σ' αυτήν) όλη την αφέλεια των ευσεβών πόθων τους.
Με το πορτογαλικό σοσιαλιστικό κόμμα να κερδίζει την πρωτιά στις εκλογές, να χάνει όμως μεγάλο μέρος της δύναμής του και να αναζητεί τώρα εταίρους για την κυβέρνηση και τους Γερμανούς Σοσιαλδημοκράτες στο χειρότερο μεταπολεμικό ποσοστό τους, η ισπανική «Ελ Παΐς» παρατήρησε ότι η νίκη του ΠΑΣΟΚ στην Ελλάδα αποτελεί «μόνο μία ανάσα» για τους Ευρωπαίους σοσιαλιστές, που αυτή τη στιγμή βρίσκονται στην εξουσία μόνο στην Ελλάδα, την Ισπανία, τη Βρετανία, τη Σλοβενία και την Ουγγαρία. Αν ευοδωθούν οι προσπάθειες σχηματισμού κυβέρνησης, θα ξαναβρεθούν στην εξουσία και στην Πορτογαλία, έστω και όχι μόνοι τους, ενώ στην Αυστρία και την Ολλανδία συμμετέχουν σε κυβερνήσεις συνασπισμού με την Κεντροδεξιά. Ομως στη Βρετανία οι Εργατικοί του Γκόρντον Μπράουν διακρίνουν πλέον πεντακάθαρα, όχι το φως στην άκρη του τούνελ, αλλά το φωτάκι πάνω από την έξοδο, ενώ αντίστοιχα σοβαρά προβλήματα αντιμετωπίζουν στην Ισπανία και οι σοσιαλιστές του Χοσέ Λουίθ Ροντρίγκες Θαπατέρο, που έχει χάσει την εμπιστοσύνη τού 72% των πολιτών, σύμφωνα με πρόσφατη σφυγμομέτρηση.
Λιγότερο από ένα χρόνο νωρίτερα, τον Δεκέμβριο του 2008, οι Ευρωπαίοι σοσιαλιστές, με μέλη 33 σοσιαλιστικά, σοσιαλδημοκρατικά και εργατικά κόμματα δημοσίευαν το μανιφέστο τους για το 2009. Με αναφορές στην «έξυπνη πράσινη ανάπτυξη», την «καινοτομία» την «πράσινη τεχνολογία» και την ανάπτυξη της ευρυζωνικής υποδομής συστήθηκαν στο ευρωπαϊκό κοινό ως «δύναμη αλλαγής», κατηγορώντας τους συντηρητικούς του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος για «τυφλή πίστη» στην αγορά, με αποτελέσματα ορατά στην οικονομική κρίση.
Λίγους μήνες αργότερα, το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών δεν έδειξε ότι οι Ευρωπαίοι πολίτες πείστηκαν, καθώς διατήρησαν και ενίσχυσαν το προβάδισμα της Κεντροδεξιάς στο Ευρωκοινοβούλιο. Από τότε εξαίρεση στη γενική τάση αποτέλεσε η Ελλάδα και η άνοδος του ΠΑΣΟΚ, που αντιμετωπίστηκε από πολλούς ως συγκυριακή.
Λίγους μήνες αργότερα, το αποτέλεσμα των εκλογών της 4ης Οκτωβρίου κατέρριψε τους ευσεβείς πόθους όσων θεωρούσαν την άνοδο του ΠΑΣΟΚ περιστασιακή. Επί του παρόντος όμως δεν μπορούν με την ίδια ευκολία να τροφοδοτήσουν τις ελπίδες των ανά την Ευρώπη σοσιαλιστών.
Η άνοδος ενός σοσιαλιστικού κόμματος αποτελεί μοναδικότητα στη σημερινή Ευρώπη. Το ερώτημα είναι κατά πόσον η μοναδικότητα αυτή αποτελεί προάγγελο μιας τάσης αναβίωσης της ελκυστικότητας των ευρωπαϊκών σοσιαλιστικών κομμάτων και επιτυχούς διείσδυσης της ρητορικής περί «πράσινης ανάπτυξης» και της συνθηματολογίας τύπου «ναι, μπορούμε» του Μπαράκ Ομπάμα ή οφείλεται κυρίως σε ένα άθροισμα ελληνικών «μοναδικοτήτων», που δύσκολα μπορεί να εμφανιστεί σε άλλη, ευρωπαϊκή ή μη, χώρα. Στη δεύτερη περίπτωση, οι ελπίδες ότι μια ευρύτερη πολιτική πλατφόρμα μπορεί να καταστεί ειδοποιός των σοσιαλιστικών κομμάτων σε βαθμό που να λειτουργεί ως έρμα στις καταιγίδες των τοπικών ιδιαιτεροτήτων κάθε χώρας, δύσκολα στηρίζονται.
Αναμφίβολα, στην κοινωνία κάθε χώρας υπάρχουν ιδιαιτερότητες, που ερμηνεύονται ιστορικά και επηρεάζουν την πολιτική συμπεριφορά έξω από το σύστημα αναφοράς Δεξιάς-Αριστεράς. Το άθροισμα και η ένταση αυτών των ιδιαιτεροτήτων κατά τα τελευταία χρόνια δίνουν στην Ελλάδα μια πραγματική μοναδικότητα στη σημερινή Ευρώπη. Η μοναδικότητα αυτή δεν εκφράζεται πλέον παθητικά, με την καθυστέρηση εμφάνισης φαινομένων κατά μία ή δύο δεκαετίες σε σχέση με τις ΗΠΑ ή την υπόλοιπη Ευρώπη. Η άνοδος του ΠΑΣΟΚ, σε αντίθεση με την πτώση των άλλων σοσιαλιστικών κομμάτων, δεν μπορεί να αποδοθεί σχηματικά ούτε κατ' ελάχιστον σε μια τέτοια διαφορά φάσης.
Τα τελευταία χρόνια, ίσως με μια μικρή ανάπαυλα την περίοδο των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004, αυξάνει συνεχώς το τμήμα της ελληνικής κοινωνίας που αισθάνεται μια συνολική απογοήτευση. Η απογοήτευση αυτή δεν περιορίζεται απέναντι στην πολιτική εκπροσώπηση της ελληνικής κοινωνίας (που, ούτως ή άλλως, στην κομματικά συντεταγμένη έκφρασή της γίνεται αντιληπτή όλο και περισσότερο ως αποσυνδεδεμένη από το σοβαρό κομμάτι της πραγματικότητας). Επεκτείνεται απέναντι σε αυτό που αντιλαμβάνεται ως βαθύτατο ενδεή συντηρητισμό (όχι με την έννοια Δεξιάς - Αριστεράς) και στειρότητα της ελληνικής κοινωνίας και φτάνει στην απώλεια ελπίδας για την ίδια τη χώρα.
Ομως ακόμα και για τους (όλο και περισσότερους) ανθρώπους που προσπαθούν με διάφορους τρόπους να προετοιμάσουν τα παιδιά τους για να έχουν τη δυνατότητα διαφυγής από αυτό που βλέπουν ως επικείμενο ναυάγιο, με την εγκατάσταση και εργασία τους σε άλλες χώρες, διατηρείται κάποια ελπίδα αποτροπής του ναυαγίου. Κάτι τέτοιο είχε εκφραστεί προ μηνών, μεταξύ αστείου και σοβαρού, από κάποιον πολιτικό που μίλησε για την ανάγκη να αναλάβουν για λίγο ξένοι τη διακυβέρνηση της χώρας ώστε, όντας έξω από το σύστημα παθογένειας, να μπορέσουν να το αντιμετωπίσουν.
Στον δρόμο για να αποκτήσει κρίσιμη μάζα έκφρασης, αυτή η μερίδα του πληθυσμού, προερχόμενη κυρίως από τη μεσαία τάξη, λειτουργεί συχνά αντίστροφα από αυτό που προσδοκούν οι παραδοσιακοί πολιτικάντηδες. Σε μια χώρα γεμάτη αρνητικές (υπάρχουν βέβαια και κάποιες καλές) «μοναδικότητες» σε κάθε τομέα, αρχίζοντας από την παγκόσμια μοναδικότητα του «μη ρίχνετε χαρτιά στη λεκάνη», αισθάνονται ως πολυτέλεια τα κομματικά, ακόμα και τα ξεθυμασμένα ιδεολογικά διλήμματα. Κραυγάζοντας «primum vivere, deinde philosofari»), κάποιοι απ' αυτούς αναζήτησαν κάποια ελπίδα, πειθόμενοι από τις κατηγορίες που εκτόξευσαν εναντίον του Γιώργου Παπανδρέου πολιτικοί του αντίπαλοι, λέγοντας ότι είναι μακριά από την ελληνική πραγματικότητα, ότι είναι Σκανδιναβός ή Αμερικανός πολιτικός.
Διότι όταν τα υδραυλικά απειλούν να σε πνίξουν, ο Δανός υδραυλικός δίνει κάποια ελπίδα. Κάτι που δεν συνεπάγεται αυτομάτως κέρδος για τους Ευρωπαίους σοσιαλιστές, παρά μόνο μακροπρόθεσμα, σε περίπτωση θεαματικής επιτυχίας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου