Ποιοι και πώς μας ακούνε

Υποκλοπή α λα ...ελληνικά θεωρούν οι ειδικοί την υπόθεση που αποκαλύφθηκε. Και δεν εννοούν τίποτα περισσότερο από το ότι τα σύγχρονα συστήματα παρακολούθησης είναι τόσο προηγμένα ώστε να μην απαιτούνται τέτοιου είδους μεθοδεύσεις όπως αυτές που ακολουθήθηκαν. Ενας Αμερικανός μπορεί από τη χώρα του να ακούει σε πραγματικό χρόνο κάποιον άλλον που τηλεφωνεί στην Κίνα! Αρα, μάλλον ως πρωτόγονες μπορούν να χαρακτηρισθούν οι μέθοδοι που εφαρμόστηκαν στην περίπτωση της Αθήνας. Είναι ενδεικτικό πως τρεις καθηγητές Πληροφορικής και Τηλεπικοινωνιών, οι οποίοι μίλησαν στην «Ε», επισημαίνουν ότι η ιστορία που αποκαλύφθηκε ήταν «ημιεπαγγελματικά στημένη» και αναφέρονται στα πολύ πιο εξελιγμένα συστήματα που υπάρχουν. Και φυσικά, τα προσωπικά μας δεδομένα δεν είναι εκτεθειμένα μόνο κατά τη διάρκεια των τηλεφωνικών υποκλοπών. Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, φαξ, μηνύματα μέσω κινητών και γενικότερα όλες οι σύγχρονες μορφές επικοινωνίας μπορούν να ελεγχθούν ανά πάσα στιγμή από όποιον το θέλει και διαθέτει την ανάλογη τεχνολογική υποστήριξη.
«Οι τεχνολογικές δυνατότητες είναι σε επίπεδο επιστημονικής φαντασίας... μπορούν να ακούσουν επικοινωνίες σε απόσταση χιλιάδων μιλίων από εκεί που βρίσκονται. Κάποιος στην NSA μπορεί να ακούει, σε πραγματικό χρόνο, κάποιον που τηλεφωνεί στη Κίνα, για παράδειγμα».Η περιγραφή των δυνατοτήτων της αμερικανικής NSA από τον συγγραφέα Τζέιμς Μπράντφορντ είναι ακριβής και οδηγεί σε ένα εύλογο ερώτημα: Αν η Εθνική Υπηρεσία Ασφάλειας έχει αυτές τις δυνατότητες -που τις έχει- χρειάζεται οι ΗΠΑ να καταφύγουν σε άλλες μεθόδους παρακολούθησης τηλεφώνων, σχετικά πρωτόγονες, όπως αυτές που αποκαλύφθηκαν προχθές στην Ελλάδα;Ενα από τα συστήματα που διαχειρίζεται η NSA είναι το πασίγνωστο, πλέον, «ECHELON», το οποίο παρακολουθεί συνεχώς κάθε τηλεφώνημα, αποστολή φαξ, μηνύματος ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή άλλη μορφή ηλεκτρονικής επικοινωνίας σε ολόκληρο τον κόσμο. Από τα δισεκατομμύρια των επικοινωνιών αυτών, αυτόματα συστήματα ξεχωρίζουν αυτά που ενδιαφέρουν την υπηρεσία προς περαιτέρω επεξεργασία, περίπου το 1%. Βάσει της συμφωνίας UKUSA του 1948, η αμερικανική υπηρεσία συνεργάζεται στο πλαίσιο αυτό με τις αντίστοιχες υπηρεσίες της Βρετανίας, του Καναδά, της Αυστραλίας και της Νέας Ζηλανδίας.Πέρα από τους δορυφόρους παρακολούθησης, που εκτιμάται ότι είναι γύρω στους 7, η NSA χρησιμοποιεί και επίγειους σταθμούς παρακολούθησης των τηλεπικοινωνιακών δορυφόρων και όλων των επικοινωνιών που διοχετεύονται μέσα απ' αυτούς, καθώς και άλλων ραδιοσυχνοτήτων. Εκτιμάται ότι υπάρχουν γύρω στους 20 τέτοιοι σταθμοί, ενώ άλλες εγκαταστάσεις παρακολούθησης, τοπικής εμβέλειας, βρίσκονται σε αμερικανικές εγκαταστάσεις, κυρίως πρεσβείες, σε 40 ώς 50 χώρες, σύμφωνα με τα στοιχεία του CNN, το οποίο επικαλείται πηγές των αμερικανικών υπηρεσιών πληροφοριών.Με όλες αυτές τις δυνατότητες στη διάθεσή τους, οι ΗΠΑ φαίνεται ότι δεν έχουν λόγο να δαπανήσουν ενέργεια ή να διακινδυνεύσουν, χρησιμοποιώντας τοπικές μεθόδους παρακολούθησης επικοινωνιών. Ομως το κεντρικό σύστημα παρακολούθησης, ακριβώς λόγω του μεγέθους του και του όγκου των πληροφοριών που επεξεργάζεται, έχει αδυναμίες. Τον Φεβρουάριο του 2000, το σύστημα των υπερ- υπολογιστών της NSA κατέρρευσε λόγω υπερφόρτωσης και έμεινε εκτός λειτουργίας επί τέσσερις μέρες. Οπως λέει στο CNN η διευθύντρια του προγράμματος SIGINT (Πληροφορίες μέσω σημάτων) της NSA, Μορίν Μαγκίνσκι, «σήμερα βρισκόμαστε στο σημείο στο οποίο υπάρχουν υπερβολικά πολλές (πληροφορίες) και είναι πολύ δύσκολο να γίνουν κατανοητές. Ετσι το πρόβλημα για μας αφορά τον όγκο, την ταχύτητα και την ποικιλία των πληροφοριών προς διαχείριση».Αυτό σημαίνει ότι απαιτείται ιεράρχηση των παρακολουθούμενων στόχων. Οσοι έχουν χαμηλή προτεραιότητα, ειδικό ή περιφερειακό ενδιαφέρον, μπορεί να παρακολουθούνται με λιγότερο αυτοματοποιημένες διαδικασίες, με μεθόδους που έχουν αναπτυχθεί κεντρικά και προσαρμόζονται κατά περίπτωση. Και αν τα όσα ανακοινώθηκαν σχετικά με τις παρακολουθήσεις μέσω του δικτύου της Vodafone περιγράφουν επαρκώς την πραγματικότητα, το ενδεχόμενο να βρίσκονται οι ΗΠΑ πίσω από αυτές μπορεί να θεωρηθεί ακόμη και προσβλητικό. Διότι αν οι ΗΠΑ χρησιμοποίησαν τέτοια μέθοδο παρακολούθησης του Ελληνα πρωθυπουργού, σημαίνει ότι δίνουν πολύ χαμηλή προτεραιότητα στα όσα έχει να πει...

Λογχίζοντας με σκίτσα ευαίσθητα σημεία της παγκόσμιας ανατομίας

Η γελοιογραφία, το σκίτσο, είναι καρικατούρα στην κυριολεξία αλλά και μεταφορικά. Ως καρικατούρα απλοποιεί, συμπυκνώνει, τονίζει και προβάλλει την πραγματικότητα, κάτι που αυτή τη φορά πέτυχε με θεαματικό τρόπο, ξεσηκώνοντας ως και ένοπλες αντιδράσεις μουσουλμάνων στη Μέση Ανατολή και απειλές που ξεπερνούν εκείνες που είχε πυροδοτήσει η υπόθεση των «Σατανικών Στίχων» του Σάλμαν Ρούσντι.Η συντηρητική εφημερίδα «Jyllands - Posten» επέλεξε να δοκιμάσει τα όρια της ελευθερίας της έκφρασης, λογχίζοντας ένα από τα πιο ευαίσθητα σημεία της παγκόσμιας ανατομίας, το Ισλάμ και μερικές από τις πλέον θεμελιώδεις ευαισθησίες του.Οι 12 καρικατούρες της δανέζικης εφημερίδας προχώρησαν πολύ περισσότερο από το να δοκιμάσουν τα όρια της ελευθερίας της έκφρασης. Σε πρώτο επίπεδο, κατάφεραν να φωτίσουν τη διαφορά αντιλήψεων ανάμεσα στον δυτικό και σε άλλους πολιτισμούς σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα. Ομως σε δεύτερο επίπεδο έδειξαν την επικίνδυνη αλληλεπίδραση των θρησκευτικών ή ιδεολογικών βεβαιοτήτων. Οπως επισημαίνει ο Ζιλ Κεπέλ στη γαλλική εφημερίδα «Λιμπερασιόν», για τους φανατικούς ισλαμιστές «η Ευρώπη δεν αποτελεί πλέον ένα άσυλο έξω από τον κόσμο του Ισλάμ και οι επιταγές του δόγματος κατά της βλασφημίας τούς φαίνεται ότι πρέπει να εφαρμόζονται παντού, έστω και σε αντίθεση με τους νόμους που εγγυώνται την ελευθερία της έκφρασης». Ο Ρομπέρ Μενάρ, ο πρόεδρος των «Δημοσιογράφων χωρίς Σύνορα», έχει απόλυτο δίκιο όταν επισημαίνει πως η ελευθερία της έκφρασης συμπεριλαμβάνει «το δικαίωμα της δημοσίευσης ακόμη και αν αυτό σοκάρει μια πλειοψηφία του πληθυσμού, όπως το έχει υπενθυμίσει με πολλές αποφάσεις του το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαίωμάτων».Ταυτοχρόνως, όπως λέει ο Κεπέλ, «η έννοια της βλασφημίας παραμένει εξαιρετικά ευαίσθητη σε έναν μουσουλμανικό κόσμο που ζει με το αίσθημα ότι πολιορκείται και ότι το Ισλάμ είναι μια θρησκεία που απειλείται, έστω και αν οι προφήτες και οι ιμάμηδες ισχυρίζονται ότι θα κυριεύσει ολόκληρο τον κόσμο». Και για τους μουσουλμάνους, βλασφημία είναι η ίδια η απεικόνιση του προφήτη, πόσο μάλλον ως τρομοκράτη... Ερμηνεύοντας την εξαιρετικά έντονη αντίδραση, όχι μόνο θρησκευτικών ηγετών και πιστών αλλά και μουσουλμανικών κρατών, ο Κεπέλ επισημαίνει ότι «σήμερα, την ώρα της εκλογικής νίκης της Χαμάς, τα μουσουλμανικά κράτη σπεύδουν να δείξουν ότι βρίσκονται στη πρώτη γραμμή της υπεράσπισης της πίστης». Το σημερινό Ισλάμ είναι οργισμένο λόγω της απειλής που αισθάνεται από τον δυτικό πολιτισμικό ιμπεριαλισμό. Μια απειλή που γίνεται ακόμη πιο έντονη από τη στιγμή που η νεοφιλελεύθερη ιδεολογία στις ΗΠΑ αποφασίζει να επιβάλει διά των όπλων τις μανιχαϊστικές βεβαιότητές της. Η απάντηση είναι η εξάπλωση της βεβαιότητας περί μάχης καλού και κακού και της προσφυγής του εκάστοτε «καλού» στα όπλα. Με την έννοια αυτή, οι σημερινές απειλές μουσουλμάνων στη Λωρίδα της Γάζας, το Ιράκ ή αλλού είναι αναμενόμενες.Αυτό που κατάφερε να δείξει η εφημερίδα της Δανίας είναι ότι η σύγκρουση των πολιτισμών επεκτείνεται και κορυφώνεται, με καταλύτη την αλαζονική βεβαιότητα του σημερινού πολιτισμικού imperium, της Δύσης με κυρίαρχες τις ΗΠΑ, που ομογενοποιεί όλο και περισσότερο τους μετριοπαθείς και τους ακραίους.