Το «άλλοθι» του Σαρόν έφυγε ...

Ηταν μια σχέση που κατάντησε συμβιωτική. Και ο χαρακτήρας της αυτός έγινε αμέσως προφανής μόλις ο Γιάσερ Αραφάτ βρέθηκε στο γαλλικό νοσοκομείο να δίνει μάχη για τη ζωή του, κάνοντας την άλλη πλευρά της σχέσης, το Ισραήλ, να αναζητεί τη μετα-Αραφάτ ταυτότητά του.Κατά μία έννοια, η ίδια η ισραηλινή κυβέρνηση του Αριέλ Σαρόν είναι αυτή που έδωσε στον Γιάσερ Αραφάτ κεντρικό ρόλο στη διαμόρφωση της δικής της πολιτικής, χαρακτηρίζοντάς τον τρομοκράτη και αρνούμενη να συνομιλήσει μαζί του. Αυτή η άρνηση στήριζε στη συνέχεια μια πολιτική βασισμένη στο ότι «δεν υπάρχει εταίρος για την ειρήνη», ούτε καν «συνομιλητής», άρα το Ισραήλ ακολουθεί μονομερώς τη δική του πολιτική. Μια πολιτική ουσιαστικής άρνησης ενός βιώσιμου παλαιστινιακού κράτους, παρά τα δημοσίως λεγόμενα.Το άλλοθι αυτό, επιμελώς χτισμένο από το Ισραήλ και τις ΗΠΑ του Τζορτζ Μπους, από χθες εξαφανίστηκε. Οπως επισήμανε και ο Σιμόν Πέρες, το Ισραήλ δεν μπορεί πλέον να ισχυρίζεται ότι δεν διαθέτει συνομιλητή. Αυτό φαίνεται ότι συνειδητοποίησε και η κυβέρνηση Σαρόν, με αποτέλεσμα ο Ισραηλινός πρωθυπουργός να μιλήσει για «ιστορική καμπή» για τη Μέση Ανατολή.Η κατεύθυνση προς την οποία θα οδηγήσει αυτή η «ιστορική καμπή» δεν είναι προδιαγεγραμμένη. Το κατά πόσο η μεταβατική περίοδος στους κόλπους της παλαιστινικής ηγεσίας θα είναι ήπια και το διάδοχο σχήμα ευνοϊκό για μια πραγματική ειρηνευτική διαδικασία εξαρτάται κατά κύριο λόγο από τους ίδιους τους Παλαιστινίους. Ομως, στο πλαίσιο της συμβιωτικής σχέσης που ξεπερνά τα πρόσωπα, εξαρτάται και από το Ισραήλ. Ενδεχόμενη συνέχιση της πολιτικής της τελευταίας τετραετίας είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα οδηγήσει σε αντανακλαστική σκλήρυνση την παλαιστινιακή πλευρά και σε ενίσχυση της επιρροής των σκληροπυρηνικών, ατόμων και οργανώσεων. Αντιθέτως, μια πολιτική καλόπιστης αναμονής θα επιτρέψει μια ομαλότερη πορεία και την επικράτηση των λεγόμενων «ρεαλιστών».Δεν είναι γνωστό αν μέσα σε κλειστά γραφεία τα στελέχη του ισραηλινού κρατικού μηχανισμού κάνουν αυτοκριτική για την παλιά πολιτική ενίσχυσης των ισλαμιστικών κινημάτων κατά τις δεκαετίες του '70 και του '80, ως αντίβαρο στα παλαιστινιακά πατριωτικά κινήματα, η οποία οδήγησε στην άνδρωση της σημερινής Χαμάς και του Ισλαμικού Τζιχάντ (κάτι σαν κι αυτό που συνέβη με τους Ταλιμπάν και τον Οσάμα Μπιν Λάντεν που οι ΗΠΑ ενίσχυαν κατά της ΕΣΣΔ στο Αφγανιστάν για να τους βρουν αργότερα απέναντί τους). Θα ήταν όμως παράλογο να επιμείνουν στην περαιτέρω ενίσχυσή τους. Εκτός αν θέλουν να δημιουργήσουν νέο άλλοθι για την πολιτική τους.

Πόλεμος σε αστικό περιβάλλον: Η αγριότητα της «λαβίδας»

Θεωρείται το χειρότερο είδος μάχης. Σίγουρα, τα ιστορικά παραδείγματα επιβεβαιώνουν την άποψη αυτή. Το Στάλινγκραντ από το 1942 ώς το 1943, η εξέγερση της Βαρσοβίας το 1944, η σοβιετική εισβολή στη Βουδαπέστη και, τα τελευταία χρόνια, το Γκρόζνι στην Τσετσενία το 1996 και το 1999 αλλά και το Μογκαντίσου στη Σομαλία στις αρχές της δεκαετίας του '90, έδειξαν ότι ο πόλεμος σε αστικό περιβάλλον είναι ο πλέον βάναυσος, ειδικά για τους αμάχους.Η επίθεση στη Φαλούτζα, μια πόλη 250.000 κατοίκων, δεν μπορεί να είναι διαφορετική, όσο και αν οι τεχνικές δυνατότητες και οι τακτικές έχουν αλλάξει σημαντικά τα τελευταία χρόνια και -από την έναρξη της εισβολής στο Ιράκ- εμπλουτισθεί με τις τεχνικές του ισραηλινού στρατού (όπως η κίνηση από σπίτι σε σπίτι ανατινάζοντας τις μεσοτοιχίες προκειμένου να μην εκτίθενται οι στρατιώτες στα εχθρικά πυρά).Από απόσταση, η αμερικανική επίθεση στη Φαλούτζα φαίνεται ως μια κλασική επιχείρηση με μορφή λαβίδας. Σχετικά μικρές δυνάμεις κατέλαβαν θέσεις στα δυτικά και τα νοτιοδυτικά για να ενισχύσουν το φυσικό κώλυμα που προβάλλει ο ποταμός Ευφράτης. Κατέλαβαν τις γέφυρες και θέσεις που δεσπόζουν στην περιοχή ώστε να εμποδίσουν οποιαδήποτε οπισθοχώρηση των ανταρτών προς τα εκεί.Οι αντάρτες υποτίθεται ότι θα πιεσθούν στο «αμόνι» αυτό από το «σφυρί», δηλαδή την άλλη πλευρά της λαβίδας, που κινείται από βόρεια και βορειοανατολικά προς το κέντρο της πόλης.Η κίνηση των αμερικανικών δυνάμεων στα πιο σύγχρονα τμήματα της πόλης ήταν σχετικά εύκολη, στο πρώτο εικοσιτετράωρο, καθώς οι σχετικά φαρδύτεροι δρόμοι επέτρεπαν την ανάπτυξη αρμάτων μάχης. Οπως φάνηκε από τις εικόνες που μεταδίδονται, οι Αμερικανοί δεν επανέλαβαν το λάθος των Ρώσων, που, το 1996, είδαν τα πλέον σύγχρονα άρματα μάχης τους να αποδεκατίζονται στο Γκρόζνι όταν παραβίασαν μια από τις βασικότερες αρχές και τα έστειλαν χωρίς υποστήριξη πεζικού.Οι ΗΠΑ χρησιμοποιούν επίσης στο έπακρο την τεχνική υπεροχή τους, έστω και αν κατά κανόνα οι αστικές περιοχές θεωρείται ότι περιορίζουν τα τεχνολογικά πλεονεκτήματα (περιορισμοί στην κινητικότητα οχημάτων και στρατιωτών, περιορισμοί στις επικοινωνίες από τα κτίρια κ.λπ.). Σε πολλές περιπτώσεις, πριν κινηθούν σε κάποια κατεύθυνση, οι αμερικανικές δυνάμεις «καθαρίζουν» τη διαδρομή με πυρά πυροβολικού ή από ελικόπτερα και αεροσκάφη «AC-130», που μπορούν να κατευθύνουν καταιγιστικό πυρ ακριβείας.Πυρά υποστήριξηςΜε τον ίδιο τρόπο, ζητούν πυρά υποστήριξης όποτε συναντούν εστίες αντίστασης. Συχνά προσπαθούν να εντοπίσουν τέτοιες εστίες με επιθετική αναγνώριση, ή «αναγνώριση διά πυρών», έστω και αν αυτή η τακτική έχει απαλειφθεί από τους σχετικούς γενικούς κανονισμούς του αμερικανικού στρατού. Εκμεταλλεύονται επίσης στο έπακρο τα τεχνικά πλεονεκτήματα, όπως τα συστήματα νυκτερινής όρασης ή τα νέα βελτιωμένα γιλέκα αντιβαλλιστικής προστασίας, που, πέραν των πρακτικών αποτελεσμάτων, δίνουν το πλεονέκτημα της μεγαλύτερης αυτοπεποίθησης στους στρατιώτες.Από την άλλη πλευρά, οι αντάρτες χρησιμοποιούν κλασικές τεχνικές ανταρτοπόλεμου, πλήττοντας τους αντιπάλους τους και στη συνέχεια προσπαθώντας να απομακρυνθούν. Σε ορισμένες περιπτώσεις, πάντως, αναφέρθηκε ότι έδωσαν μάχη από στατικές θέσεις. Οσο όμως οι αμερικανικές δυνάμεις πλησιάζουν την παλιά συνοικία της Φαλούτζα, την επονομαζόμενη «Γκολάν», όπου οι αντάρτες αναμενόταν να δώσουν την τελική τους μάχη, εκμεταλλευόμενοι τα δαιδαλώδη στενά, διαπιστώνουν ότι δεν αντιμετωπίζουν την αντίσταση που περίμεναν. Προβάλλει έτσι το ενδεχόμενο οι αντάρτες να ακολούθησαν άλλη μια κλασική συνταγή. Οτι ανταρτικές δυνάμεις αποφεύγουν πάση θυσία να δώσουν μάχη εκ παρατάξεως με τακτικό στρατό, ακόμα και σε αστικό περιβάλλον. Και να απομακρύνθηκαν σταδιακά για να μη βρεθούν με την πλάτη στον τοίχο, ή μάλλον στον Ευφράτη.